Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İç Hastalıkları Hemşireliği A.B.D., Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: BERNA KURT
Asıl Danışman (Eş Danışmanlı Tezler İçin): Sevgisun Kapucu
Özet:
Müdahale kontrol gruplu randomize
kontrollü ve istatistikçi kör bu araştırmanın amacı, adjuvan kemoterapi
uygulanan meme kanserli hastalarda, oral kriyoterapi uygulamasının beklentisel,
akut ve geç bulantı kusmaya etkisini belirlemektir. Araştırma, Temmuz
2020-Mayıs 2021 tarihleri arasında Sağlık Bilimleri Üniversitesi Dr. Abdurrahman Yurtaslan Ankara Onkoloji
Eğitim ve Araştırma Hastanesi Medikal Onkoloji Bölümü Ayaktan Kemoterapi
Ünitesi’nde yürütülmüştür. Araştırma örneklemini,
dört kür sürecek şekilde ayaktan kemoterapi alması planlanan, yaşa ve vücut
yüzey alanına göre tabakalandırılmış 26 müdahale ve 28 kontrol olmak üzere
toplam 54 meme kanserli hasta oluşturmuştur. Araştırmadaki tüm hastalara
ayrımcılığı önlemek için bulantı kusma eğitimi hakkında bilgilendirme ve
bulantı kusma rehberi verilmiştir. Araştırmada, müdahale grubundaki hastalar
tedavi almaya geldiklerinde hastanede araştırmacı ile birlikte ve evlerinde
kendileri buz uygulaması yapmıştır. Kontrol grubundaki hastalara ise rutin
tedavi dışında herhangi bir işlem uygulanmamıştır. Araştırmada veriler; Hasta Bilgi
Formu, Rhodes Bulantı Kusma ve Öğürme İndeksi (RBKÖİ) ve EORTC QLQ-C30 Yaşam
Kalitesi Ölçeği ile toplanmıştır. Oral kriyoterapinin etkisi dört kür süresince
ve her kür döneminde ilk hafta her gün aranarak RBKÖİ ile ölçülmüştür. Ayrıca hastalar
tedavi için kliniğe geldikleri dört kür boyunca EORTC QLQ-C30 ve RBKÖİ uygulanmıştır.
Oral kriyoterapi uygulaması sonrasında, bulantı, kusma ve öğürme semptom
deneyimi, semptom oluşumu ve semptom sıkıntısı alt boyutlarında müdahale
grubundaki hastalarda yapılan ölçümler ve gruplar arası karşılaştırmalarda;
kontrol grubundaki hastalara göre anlamlı düzeyde daha düşük olduğu ve tüm
ölçek alt boyutlarının kontrol grubunda anlamlı şekilde arttığı görülmüştür
(p<0,05). Yaşam kalitesi ölçeğinin
analiz sonuçlarına göre ise, müdahale grubunda olan hastaların ikinci, üçüncü
ve dördüncü kür fonksiyonel ve semptom skor puan ortalamaları kontrol grubu
puan ortalamalarına göre anlamlı derecede daha düşükken genel sağlık skorunun
puan ortalamaları anlamlı derecede daha yüksektir. Bu çalışma sonucunda oral
kriyoterapi uygulamasının beklentisel, akut ve geç bulantı kusmayı azaltmada
etkisi olduğu görülmüştür. Bu sonuca göre, adjuvan kemoterapi alan meme
kanserli hastalarda beklentisel, akut ve geç bulantı kusmanın yönetiminde oral
kriyoterapi kullanımı önerilmiştir.