Öğretmenlerde kültürel zeka, yaşam doyumu ve iş performansı

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri A.B.D., Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2022

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ZEYNEP BETÜL KAYA GÖKCEK

Danışman: Filiz Bilge

Özet:

Öğretmenler gelecek nesillerin yetişmesinde önemli rol oynamaktadır. Türkiye’de birçok öğretmenin meslek hayatının belli dönemlerinde, doğduğu ve yaşadığı kültürden farklı kültürel ortamlarda görev yaptığı görülmektedir. Öğretmenlerin karşılaştıkları farklı kültürel ortamlara uyum sağlama, kültüre özgü olan inanç ve hassasiyetleri fark edebilme, farklı kültürdeki bireylerin düşünce ve hislerini anlayarak onlarla etkili iletişim kurabilme gibi yeterliliklerde gösterdikleri farklılıkların özetle farklı kültürel zeka düzeylerine sahip olmalarının, onların yaşam doyumları ve iş performansları ile ilişkili olabileceği düşünülmüştür. Araştırmanın amacı öğretmenlerin kültürel zeka düzeyleri ile yaşam doyumları ve iş performansları arasındaki ilişkiyi ve kültürel zeka, yaşam doyumu ve iş performansının demografik değişkenlere göre farklılaşma durumunu incelemektir. Çalışma ilişkisel ve nicel bir araştırma olarak tasarlanmıştır. Araştırmaya 2021-2022 eğitim öğretim yılında Doğu Anadolu bölgesinin bir ilinde görev yapmakta olan 300 (197 kadın, 103 erkek) öğretmen katılmıştır. Araştırma verileri çevrimiçi veri toplama araçları (Google Forms) kullanılarak Kişisel Bilgi Formu, Kültürel Zeka Ölçeği, Yaşam Doyumu Ölçeği ve İş Performansı Ölçeği ile toplanmıştır. Kültürel zeka ve iş performansı arasındaki ilişkiyi incelemek amacıyla regresyon analizinden faydalanılmış ve yaşam doyumunun kültürel zeka ve iş performansı arasındaki ilişkiyi etkileyip etkilemediğini incelemek amacıyla yaşam doyumu modele aracı değişken olarak eklenmiştir. Öğretmenlerde kültürel zeka, yaşam doyumu ve iş performansının cinsiyete göre incelenmesinde bağımsız örneklemler t testi, yaş gruplarına göre incelenmesinde tek yönlü varyans analizi kullanılmıştır. Araştırmada kültürel zekanın iş performansı üzerindeki etkisinde yaşam doyumunun aracı rolü olmadığı saptanmıştır. Kültürel zeka, yaşam doyumu ve iş performansında cinsiyete göre anlamlı fark bulunmamıştır. Kültürel zeka ve yaşam doyumunda yaşa göre anlamlı fark bulunmazken iş performansında anlamlı fark saptanmıştır.