Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Biyokimya A.B.D., Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: MÜSLÜM GÖK
Danışman: Ebru Bodur
Özet:
Kolinesterazlar (AChE ve BChE), baslıca kas-sinir
kavsaklarındaki kolinerjik sinapslarda asetilkolin uyarılı norotranmisyonu sonlandırır.
BChE ekspresyonunun esansiyel yag asitleri tarafından duzenlendigini daha once
gostermistik. Lipazların ve kolinesterazların (ChE) katalitik bolgesinin benzesmesi,
ChE’lerin da cesitli lipit ve fosfolipitleri hidroliz edebilecekleri hipotezini one surmemize
neden oldu. ChE’lerin serbest yag asitleri, trigliseritler ve fosfatidilkolin-sfingomiyelin gibi
zar fosfolipitlerinin olası hidrolizi kromatografik ve spektrofotometrik-florometrik
yontemlerle incelendi. Ticari BChE-AChE ve insan plazmasından saflastırılan BChE’nin
lipolitik aktiviteleri farklı kaynaklardan kontrol enzimleri (Pankreatik (PanL) ve bugday
tohumu (BTL) lipaz, fosfolipaz (PLA2), sfingomiyelinaz) ile birlikte degerlendirildi.
BChE’nin PLA2 ve sfingomiyelinaz aktiviteleri tarandı. BChE'nin kısmi PLA2 aktivitesi
gosterdigi, ancak sfingomiyelinaz aktivitesi gostermedigi bulundu. Substrat olarak
serbest yag asidi hidrolizi, 4-mu palmitat ile gerceklestirildi. Sonuclar, saflastırılan
BChE’nin 4-mu palmitat’ı BTL kadar etkin hidroliz edebildigini gosterdi. MichaelisMenten kinetik sonucları substrat olarak 4-mu palmitat kullanan enzimlerin afinitesini su
sekilde sıralar: BTL (10,4 µM)> Safl BChE (34,2 µM)> PanL (129,8 µM)> tic BChE (186 µM).
Kolinesterazların trioleik asit (TO) hidrolizi GC-MS ve LC-MS/MS ile analiz edildi. TO
hidrolizinin GC-MS sonucları, saflastırılan BChE’nin PanL’nin %7’si kadar oleik asiti ortama
saldıgını gosterdi. LC-MS/MS sonucları PanL’nin diger enzimlerden daha yuksek TO
hidrolitik aktivitesi (18593 ppm/dk/mg protein enzim) oldugunu gosterdi (p<0,001). TO
hidroliz yetisi oldugu bugune kadar gosterilmemis olan saflastırılan BChE’nin aktivite
degeri (714,3 ppm/dk/mg protein enzim), BTL’den (80,7 ppm/dk/mg protein enzim)
daha yuksekti (p=0,024). Aynı calısmalar ticari AChE ile gerceklestirildi. Ancak AChE’nin
adı gecen substratları hidroliz etmedigi gozlendi. BChE aktivitesinin spesifik inhibitoru
IsoOMPA varlıgında ve BChE’nin lektin afinite kromatografisi sonrası elde edilen
supernatanda lipolitik aktivitesi cok dusuktu. Bu sonuc lipolitik aktivitenin BChE’ye ait
oldugunu ve BChE’nin 4-mu palmitat ile trioleik asiti hidroliz ettigini gostermektedir