Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri A.B.D., Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ÖZLEM ÖZEN KOÇ
Danışman: Filiz Bilge
Özet:
Bu çalışmanın amacı
bilinçli farkındalık temelli programın ön ergenlerin bilinçli farkındalık ve
psikolojik iyi oluş düzeylerine etkisini saptamaktır. Araştırmaya Ankara ilinin
Çankaya ilçesinde ortaokula devam eden 10-14 yaş arası ergenler katılmıştır. Karma
desen türlerinden açımlayıcı ardışık desene göre tasarlanan araştırma üç
aşamadan oluşmuştur. Ortaokula devam eden 333 öğrencinin katılımıyla, birinci
aşamada bilinçli farkındalık ve psikolojik iyi oluş düzeyleri arasındaki ilişki
incelenmiştir. Bilinçli farkındalık ve psikolojik iyi oluş düzeylerinin
cinsiyete ve sınıfa göre farklı olup olmadığı ve bilinçli farkındalık
düzeyinin, psikolojik iyi oluş düzeylerini yordayıp yordamadığı
araştırılmıştır. İkinci aşamada Eline Snel Çocuk ve Ergenler için bilinçli
farkındalık programının bilinçli farkındalık ve psikolojik iyi oluş düzeyine
etkisinin sınanmasında ön-test son-test kontrol gruplu deneysel yöntem kullanılmıştır.
Deney ve kontrol gruplarına toplam 28 beşinci sınıf öğrencisi katılmıştır.
Program uygulandıktan üç ay sonra kalıcılık etkisine bakılmıştır. Üçüncü
aşamada ise deney grubuna katılan 14 ergen ve aileleriyle görüşmeler yapılmıştır.
İlk iki aşamada Çocuk ve Ergenler İçin Bilinçli Farkındalık Ölçeği, Stirling
Çocuklar İçin Duygusal ve Psikolojik İyi Oluş Ölçeği, kişisel bilgi formu
kullanılmıştır. Üçüncü aşamada yarı yapılandırılmış görüşme formuyla veri
toplanmıştır. Araştırmada bilinçli farkındalık ve psikolojik iyi oluş arasında olumlu
ilişki olduğu, bilinçli farkındalığın psikolojik iyi oluşu yordadığı, erkeklerin
bilinçli farkındalık ve psikolojik iyi oluş puanlarının kadınlarınkinden yüksek
olduğu, sınıf değişkeni açısından ise anlamlı fark olmadığı saptanmıştır. Deney
grubunun son-test puanları ön-test puanlarına göre yükselmiştir. Deney grubunun
son-test puanları kontrol grubunun son-test puanlarından yüksek bulunmuştur. Kalıcılık
çalışması sonucunda deney grubunda kalıcılığın devam ettiği görülmüştür. Nitel
analiz bulguları nicel sonuçları desteklemiştir. Sonuçlar alanyazın
çerçevesinde tartışılmış ve önerilerde bulunulmuştur.