Sanat ve Bilimle Keşif Programı'nın çocukların yaratıcı düşünme ve bilimsel süreç becerilerine yansımaları


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Temel Eğitim A.B.D., Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: CANSU YILDIZ TAŞDEMİR

Danışman: Tülin Güler Yıldız

Özet:

Araştırmanın amacı, 60-72 aylık çocuklara yönelik geliştirilen bütünleştirilmiş bir görsel sanatlar ve bilim eğitimi programı olan Sanat ve Bilimle Keşif Programı'nın (SBKP) çocukların yaratıcı düşünme ve bilimsel süreç becerilerine yansımalarını ortaya koymaktır. Ayrıca, SBKP'nin çocukların sanat, sanatçı, bilim ve bilim insanına ilişkin bilgi birikimleri ve algıları üzerindeki yansımalarının incelenmesi de amaçlanmıştır. Nitel yöntemde gerçekleştirilen araştırmanın ilk aşamasında ihtiyaç analizi gerçekleştirilmiştir. Programın uygulama ve değerlendirmesinin gerçekleştirildiği ikinci aşama ise program etkisi durum çalışması deseninde tasarlanmıştır. Çalışma grubu bir anaokulunun beş yaş sınıfına devam eden 14 çocuk, sınıfın öğretmeni ve 5 ebeveynden oluşmaktadır. Araştırmada öğretmen beş hafta boyunca haftada üç gün SBKP'yi uygulamıştır. Veri toplama aracı olarak Öğretmen Bilgi Formu, Çocuk ve Ebeveyn Bilgi Formu, Torrance Yaratıcı Düşünme Testi Şekilsel Test A Formu, Okul Öncesi Çocukları için Bilimsel Kavramlar ve Bilimsel Süreç Becerileri Ölçeği, uygulamada çekilen fotoğraflar, gözlem notları, araştırmacı günlüğü ve 5N Formu kullanılmıştır. Öğretmen ve ebeveynlerle de görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonucunda, SBKP'nin çocukların yaratıcı düşünme ve bilimsel süreç becerilerine olumlu yansımaları olduğu bulunmuştur. SBKP'nin özellikle yaratıcı düşünmenin orijinallik ve detaylandırma boyutunu; bilimsel süreç becerilerinden ise gözlem ve bilimsel iletişim becerilerini desteklediği ortaya çıkmıştır. Çocukların sanat, sanatçılar ve sanat eserleri, bilim ve bilim insanlarına ilişkin yeni bilgiler edindikleri ve etkinlikler esnasında çoğunlukla olumlu duygular hissettikleri belirlenmiştir. SBKP'nin çocukların bilim insanına, bilime, sanatçıya ve sanat eserine karşı merak duymalarını sağladığı, çocukları sanatsal ve/veya bilimsel eylemde bulunmaya karşı motive ettiği ve çocuklarda sanatçı ve/veya bilim insanı olmaya karşı istek uyandırdığı bulunmuştur. Ayrıca SBKP'nin, uygulayıcısı olan öğretmene de katkıları olduğu belirlenmiştir.