Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2022
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ELİF GÖK
Danışman: Filiz Bilge
Özet:
Bu araştırmanın amacı lise öğrencilerinde aile desteğinin; toplumsal cinsiyet rolü
tutumları ve kariyer kararı yetkinlik beklentileri arasındaki ilişkiyi nasıl etkilediğini
incelemektir. Cinsiyete, sınıf düzeyine, anne ve baba eğitim düzeylerine göre kariyer
kararı yetkinlik beklentisinin farklılık gösterip göstermediği de araştırılmıştır.
Çalışma grubunu İstanbul’daki çeşitli liselerden seçilen 691 öğrenci oluşturmaktadır.
Araştırmada Kişisel Bilgi Formu, Meslek Seçiminde Toplumsal Cinsiyetin Rolü
Ölçeği (MSTCRÖ), Meslek Seçiminde Aile Desteği Ölçeği (MSADÖ) ve Kariyer
Kararı Yetkinlik Beklentisi Ölçeği-Kısa Formu (KKYBÖ-KF) kullanılmıştır. Analizde
öğrencilerin cinsiyetlerine göre kariyer kararı yetkinlik beklentilerinin farklılaşıp
farklılaşmadığı bağımsız örneklemler t-testi; sınıf düzeyi ve anne-baba eğitim
düzeyleri arasında fark olup olmadığı ANOVA testiyle incelenmiştir. MSTCRÖ’nün
alt boyutlarının KKYBÖ-KF’yi yordayıp yordamadığını incelemek için regresyon
analizi yapılmıştır. Aile desteğinin MSTCRÖ’nün alt boyutları ile KKYBÖ puanları
arasındaki ilişkiyi nasıl etkilediğini belirlemek amacıyla MSADÖ’den elde edilen
puanlar regresyon modeline düzenleyici değişken olarak eklenmiştir. Bulgular,
kadın lise öğrencilerinin daha yüksek kariyer kararı yetkinlik beklentisine sahip
olduklarını göstermektedir. Dokuzuncu sınıf öğrencilerinin kariyer kararı yetkinlik
beklentileri en yüksektir. Anne eğitim düzeyi üniversite olan öğrencilerin kariyer
kararı yetkinlik beklentileri anne eğitim düzeyi ilkokul olan öğrencilerden daha
yüksektir. Baba eğitim düzeyine göre istatistiksel olarak anlamlı bir fark
bulunmamıştır. Ayrıca öğrencilerin MSTCRÖ-Geleneksel puanları, KKYBÖ’yü
negatif; MSTCRÖ-Eşitlikçi puanları, pozitif yönde yordamaktadır. Aile desteği
MSTCRÖ-Geleneksel ile KKYBÖ arasındaki ilişkide düzenleyici etkiye sahip
değilken, MSTCRÖ-Eşitlikçi ile KKYBÖ arasındaki ilişkide düzenleyici rol
oynamaktadır. Bulgular, ilgili literatür kapsamında tartışılmış; araştırmacılara,
alanda çalışanlara ve politika yapıcılara yönelik öneriler sunulmuştur.