Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Hacettepe Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İşletme Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Dilan Teber
Danışman: Özge Tayfur Ekmekci
Özet:
Bu çalışmanın amacı, kişilik özelliği olarak kabul edilen mükemmeliyetçilik ve
bireyin iş dünyasındaki deneyimleriyle tetiklenen işkoliklik eğiliminin çalışan iyi
olma hali üzerindeki etkisini incelemektir. İyi olma hali kavramı iş yeri iyi olma hali,
psikolojik iyi olma hali ve öznel iyi olma hali olmak üzere üç ayrı boyut bağlamında
incelenerek kapsamlı bir inceleme yapılması hedeflenmiştir. Çalışmanın verileri,
bir bankanın beyaz yakalı çalışanlarından toplanmıştır. Yüz elli üç çalışandan
elde edilen verilerle çoklu regresyon, yol ve aracılık analizleri gerçekleştirilmiştir.
Çoklu regresyon analizi, çalışanların mükemmeliyetçilik eğilimlerindeki artışın
onların takıntılı çalışma eğilimlerini artırdığını, iyi olma hallerini ise düşürdüğünü
göstermiştir. Ayrıca, işkolikliğin bir alt boyutu olan takıntılı çalışma eğiliminin
çalışanın psikolojik ve öznel iyi olma halini düşürdüğü; işkolikliğin bir diğer alt
boyutu olan aşırı çalışma eğiliminin ise iyi olma halinin üç alt boyutunu da
istatistiksel olarak anlamlı bir şekilde etkileyemediği saptanmıştır. Yol Analizi
sonuçlarına göre, takıntılı çalışmanın psikolojik iyi olma ve iş yeri iyi olma halini
negatif yönde tahmin ettiği ancak öznel iyi olma halini tahmin edemediği
saptanmıştır. Çoklu regresyon analizi sonuçlarının aksine, yol analizinde takıntılı
çalışmanın öznel iyi olmayı anlamlı bir şekilde etkilememesinin, iyi olma hali
boyutlarının birbirleriyle olan ilişkilerinden kaynaklandığı düşünülmüştür. Yol ve
çoklu regresyon analizlerine ek olarak, aracılık analiziyle mükemmeliyetçiliğin
işkolikliğin aşırı çalışma ve takıntılı çalışma boyutları aracılığıyla iyi olma halinin
alt boyutlarını etkileyebileceği varsayımı test edilmiştir. Aracılık analizi
sonuçlarına göre, mükemmeliyetçi çalışanların takıntılı çalışma eğilimleri
aracılığıyla psikolojik ve öznel iyi olma hallerinin negatif yönde etkilendiği tespit
edilmiştir. Elde edilen bulgular, mükemmeliyetçiliğin hem doğrudan hem de
takıntılı çalışma eğilimini arttırarak çalışanların iyi olma hallerine negatif yönde
etki ettiğine işaret etmektedir. Bu bulgular ışığında çalışanların iyi olma hallerinin
vii
korunması ve iyileştirilmesi için mükemmeliyetçilik ve işkoliklik eğilimlerinin
dikkate alınması hususunun altı çizilerek yöneticilere tavsiyelerde bulunulmuştur.