Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri A.B.D., Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: FARUK BOZDAĞ
Danışman: Filiz Bilge
Özet:
Suriyeli mülteci çocukların (11-18 yaş) psikolojik sağlamlıkları ve kültürlenme
stratejilerinin (ayrışma, bütünleşme, asimilasyon ve marjinalleşme) incelendiği bu
araştırmada karma yöntemlerden biri olan yakınsayan paralel desen kullanılmıştır.
Araştırmanın çalışma grubu, nicel verilerin toplandığı 957 Suriyeli mülteci çocuk ile
nitel verilerin toplandığı Suriyeli mülteci çocuklarla çalışma deneyimi olan altı
kişiden oluşmuştur. Veri toplama aracı olarak “Çocuk ve Genç Psikolojik
Sağlamlık Ölçeği-12”, “Vancouver Kültürlenme İndeksi”, “Sosyal Temas ÖlçeğiR”,“Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği”,“Okula Aidiyet Alt Ölçeği”,“Genel
Öz Yeterlik Ölçeği”, “Çocuklarda Umut Ölçeği”, “Türkçe Yeterlik Düzeyi Anketi” ve
“Kişisel Bilgi Formu” ile odak grup görüşmesi için hazırlanan “Görüşme
Formu”kullanılmıştır. Veri toplama araçlarından “Vancouver Kültürlenme İndeksi”
Türkçe ve Arapçaya; “Sosyal Temas Ölçeği-R” ile “Okula Aidiyet Alt Ölçeği” ise
Arapçaya uyarlanmıştır. Araştırmanın sonucuna göre Suriyeli mülteci çocukların
umut, aileden algılanan sosyal destek, sosyal temas sıklığı ve okula aidiyet
düzeyleri arttıkça psikolojik sağlamlık düzeyleri de artmaktadır. Bütünleşme
stratejisi referans kategori olarak alındığında; sosyal temas niteliği, sosyal temas
sıklığı, arkadaştan algılanan sosyal destek ve umut düzeyi azaldıkça, özel birinden
algılanan sosyal destek düzeyi ise yükseldikçe Suriyeli mülteci çocuklar, ayrışma
stratejisini kullanmaktadırlar. Arkadaştan algılanan sosyal destek, aileden
algılanan sosyal destek ve umut düzeyi düştükçe, sosyal temas sıklığı ise
yükseldikçe Suriyeli mülteci çocuklar asimilasyon stratejisini; umut, sosyal temas
niteliği, aileden algılanan sosyal destek ve okula aidiyet düzeyi düştükçe Suriyeli
mülteci çocuklar marjinalleşme stratejisini tercih etmektedir. Araştırmanın nitel
verileri de bu sonuçları desteklemektedir. Araştırmada elde edilen bulgular,
alanyazın çerçevesinde tartışılmış; araştırmacı, uygulayıcı ve politika yapıcılara
yönelik çeşitli öneriler sunulmuştur.