Üniversite öğrencilerinde kariyer uyumu, toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin algılar ve kariyer kararsızlığı


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri A.B.D., Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2018

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: SEYDİHAN YİĞİT

Danışman: Filiz Bilge

Özet:

Bu çalışmanın amacı, toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin algıların ve kariyer kararsızlığının üniversite öğrencilerinin kariyer uyumunu yordayıp yordamadığını incelemektir. Ayrıca öğrencilerin kariyer uyumlarının cinsiyete göre anlamlı farklılık gösterip göstermediğine bakılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, Ankara'da bir devlet üniversitesinin çeşitli fakültelerinde öğrenim görmekte olan 500 (344 kadın, 156 erkek) dördüncü sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmada üniversite öğrencilerinin kariyer uyum düzeylerini belirlemek için Kariyer Uyum Yeteneği Ölçeği, toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin aldıkları mesajları belirleyebilmek için Toplumsal Cinsiyet Oluşumu Ölçeği ve kariyer kararsızlık düzeylerini belirlemek amacıyla Kariyer Karar Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmada kariyer kararsızlığı ve toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin algılar bağımsız değişken, kariyer uyumu ise bağımlı değişkendir. Üniversite öğrencilerinin kariyer uyumunu yordama gücünü belirlemede aşamalı regresyon analizinden yararlanılmıştır. Öğrencilerin cinsiyeti ile kariyer uyum düzeyleri arasındaki fark ise ilişkisiz örneklem grupları için t testi ile incelenmiştir. Araştırma bulgularına göre, toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin algılar ve kariyer kararsızlığı üniversite öğrencilerinin kariyer uyumunu anlamlı şekilde yordamaktadır. Kariyer kararsızlığı istatistiksel ve pratikte anlamlı düzeyde yordarken; toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin algılar kariyer uyumunu istatistiksel olarak anlamlı ancak pratikte önemli olmayan düzeyde yordamaktadır. Kariyer kararsızlığının, Kariyer Uyum Yeteneği Ölçeği alt boyutlarını yordama gücü incelendiğinde ilgili olma, kontrol, merak ve güven boyutlarını anlamlı şekilde yordadığı saptanmıştır. Öte yandan toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin algıların Kariyer Uyum Yeteneği Ölçeği alt boyutlarını yordama gücü incelendiğinde ilgili olma, kontrol ve güven boyutlarının istatistiksel olarak anlamlı olarak yordadığı ancak pratikte önemsiz olduğu belirlenmiştir. Bununla birlikte toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin algıların, merak boyutunu istatistiksel olarak anlamlı düzeyde yordamadığı bulunmuştur. Ayrıca kariyer uyumunun cinsiyete göre farklılık göstermediği saptanmıştır.