Akademik Veri Yönetim Sistemi
Turkish Journal of Bioethics, cilt.3, sa.4, ss.206-215, 2017 (Hakemli Dergi)
GİRİŞ ve AMAÇ: Hayvanların ahlaki statülerinin belirlenmesi ekonomik ve duygusal değerlerinin etkisiyle her zaman önemli olmuştur. Bu statü, insan ile hayvan arasındaki ilişkinin şekillenmesinde de etkin rol oynamıştır. Thomas More ve Henry David Thoreau'nun ütopyalarının incelendiği çalışmada, eserlerdeki hayvan algısının ortaya konulması amaçlandı.
YÖNTEM ve GEREÇLER: Elde edilen bulgular Hayvan Hakları Evrensel Bildirgesi (1978) ile ilişkilendirilmeye çalışıldı. Çalışma için tarihin iki önemli döneminden "ütopik" örnekler seçilmesinin amacı; hayvan algısının tarihsel perspektifte değişiminin ortaya konması ve hayvanların ütopyalardaki konumlarının belirlenmesidir.
BULGULAR: Thomas More Ütopya’yı 16. yüzyılda; feodal düzenden kapitalist düzene geçişin de etkisiyle, hayvanların kendi başlarına birer amaç değil, araç olarak değerlendirildikleri bir dönemde yazarken; Thoreau ise Walden’ı, More'dan üç yüzyıl sonra, sanayileşme ile birlikte yeni tarımsal üretim metotlarının ve hayvanlara yönelik yeni bakış açılarının ortaya çıktığı bir dönemde kaleme almıştır. More'un eserinde hayvanlar Ütopyalıların düşünce dünyalarında özsel bir değer olarak değil, ideal bir toplum inşası amacına hizmet eden birer “nesne” olarak yer bulmuşlardır. Thoreau'da ise hayvan algısı, diğer tüm canlılar gibi hayvanların da "var olmaları" sebebiyle değerli oldukları yönündedir.
TARTIŞMA ve SONUÇ: Söz konusu eserlerdeki hayvan algısını ortaya koymanın; 16 ve 19. yüzyıllarda hayvanların toplumsal konumlarının ve ahlaki statülerinin belirlenmesine fayda sağlayacağı ileri sürülebilir.
Anahtar Kelimeler: Hayvan algısı, hayvan hakları, Hayvan Hakları Evrensel Bildirgesi, Ütopya, Walden