Akademik Veri Yönetim Sistemi
VIII. Ulusal Hava Kirliliği ve Kontrolü Sempozyumu, Antalya, Türkiye, Antalya, Türkiye, 1 - 03 Kasım 2017, ss.220-231
Bu çalışmada, Türkiye’nin Batı Karadeniz bölgesinde Kırklareli toplanan partikül madde
örneklerinin kimyasal kompozisyonu kullanılarak konsantrasyonlardaki zamansal değişiklikleri ve
ölçülen konsantrasyonları etkileyen faktörleri belirlenmiştir. Partikül madde (PM) örnekleri
Kırklareli ili kırsalında konuşlandırılmış bir istasyonda (41o 57.996'K, 27o 23.670'D) toplanmıştır.
İstasyonun denize uzaklığı yaklaşık olarak 50 km, Bulgaristan sınırına uzaklığı ise 5 km’dir.
İstasyonun bulunduğu 50 km’lik çapta herhangi bir endüstriyel aktivite bulunmamaktadır. PM
örnekleri yüksek hacimli örnekleyici kullanılarak Nisan 2006 ve Mart 2008 zaman aralığında
günlük olarak toplanmıştır. Örneklerin element içeriği Endüktif Eşleşmiş Plazma Kütle
Spektrometresi (ICPMS), iyon içeriği İyon Kromotografi (IC) cihazı ve elemental karbon içeriği
Atelometre cihazı ile analiz edilmiştir. Sülfat, NO3- ve NH4+ iyonlarının aritmetik ortalama
derişimleri sırasıyla 5,8, 2,9 ve 2,0 μg m-3 iken toplam partikül madde derişimi 66 μg m-3 olarak
bulunmuştur. Elementlerin ve iyonların konsantrasyonlarının kısa süreli değişimlerinde yerel
meteorolojik parametrelerin ve hava kütlesi taşınımındaki değişimlerin etkili olduğu görülmüştür.
En yüksek derişimler toprak kaynaklı kirleticilerde yaz mevsiminde, antrapojenik kaynaklı
kirleticilerin çoğunda ise kış mevsiminde ölçülmüştür. Yağışın elementlerin ve iyonların
konsantrasyonlarını etkileyen tek yerel meteorolojik parametre olduğu görülmüştür.
In this study, the chemical composition of the particulate matter samples collected in Kırklareli in
the Western Black Sea Region of Turkey was used to determine the time-dependent changes in
concentrations and the factors affecting the measured concentrations. Particulate matter (PM)
samples were collected at a station located in the rural part of Kırklareli province (41o 57.996'N,
27o 23.670'E). The distance of the station to the sea is approximately 50 km and the distance to the
border of Bulgaria is 5 km. There isn’t any significant industrial activity within a 50 km radius of
the station. PM samples were collected daily between April 2006 and March 2008 using a highvolume
sampler. Aerosol samples were analyzed for elements by ICPMS, ions by IC and black
carbon by aethalometer. Average concentration of SO42-, NO3- and NH4+ was 5.8, 2.9 and 2.0 μg
m-3, respectively, while total aerosol mass was 66 μg m-3. Local meteorological parameters and changes in air mass transport have been found to be effective in short-term changes in the
concentrations of elements and ions. Seasonal variation of crustal species had maxima in summer,
while most of the anthropogenic species had maxima in winter. Rainfall was found as the only
local meteorological parameter affecting aerosols concentrations.