Genç Erkek ve Kadınlarda Yağsız Vücut Kütlesinin Kestiriminde Kullanılan Biyoelektrik İmpedans Denklemlerinin Geçerliği


Acar Y. E., Köse M. G., Kin İşler A., Hazır T.

Spor Bilimleri Dergisi, cilt.35, sa.3, ss.161-175, 2024 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 35 Sayı: 3
  • Basım Tarihi: 2024
  • Doi Numarası: 10.17644/sbd.1567678
  • Dergi Adı: Spor Bilimleri Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.161-175
  • Hacettepe Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bu çalışmanın amacı genç erkek ve kadınlarda yağsız vücut kütlesinin (YVK) kestiriminde kullanılan biyoelektrik impedans analizi (BIA) denklemlerinin geçerliğini belirlemektir. Çalışmaya yaşları 18 ila 25 arasında değişen 113 erkek, 82 kadın olmak üzere toplam 195 yetişkin gönüllü olarak katılmıştır. Katılımcıların elden ayağa BIA yöntemi kullanılarak elde edilen rezisyans (R) ve reaktans (Xc) değerleri yaygın olarak kullanılan 8 denkleme uygulanarak (Deurenberg 1990, Deurenberg 1991, Lohman 1992, Kyle 2001, Kyle 2003, Sun 2003, Lukaski ve Bolonchuk 1987, Segal 1988) YVK belirlenmiştir. BIA denklemlerinden elde edilen YVK değerleri referans yöntem olarak kullanılan Dual Enerji X-Işını Absorbsiometre’den (DXA) elde edilen YVK değerleriyle karşılaştırılmıştır. BIA denklemlerinden ve DXA’dan elde edilen YVK değerleri arasındaki farklar Bağımlı Gruplarda t Testi ile analiz edilmiştir. BIA denklemlerinden ve DXA’dan elde edilen YVK değerleri arasındaki doğruluk düzeyi Lin’in uyum (Concordance) korelasyon katsayısı (ρc) ile belirlenmiştir. Bireysel seviyede değerlendirme için her bir BIA denklemi ve DXA’dan elde edilen YVK arasında Bland-Altman grafikleme yapılmış ve %95 tutarlık sınırları belirlenmiştir. Erkeklerde Lukaski ve Bolonchuk 1987 denkleminden kestirilen YVK ve DXA’da ölçülen YVK arasında anlamlı fark saptanmamıştır (p>0.05). Benzer şekilde erkeklerde aynı denklemin DXA ile uyum korelasyon katsayısı ρc = 0.93 orta düzeydedir. Kadınlarda Deurenberg 1990, Deurenberg 1991 ve Sun 2003 ile kestirilen YVK ve DXA’da ölçülen YVK arasında anlamlı fark saptanmamıştır (p>0.05). Bu üç denklemden elde edilen YVK değerleri ve DXA arasındaki uyum korelasyon katsayıları (pc) sırasıyla 0.93, 0.91 ve 0.92’dir ve orta düzeydedir. Bu çalışmanın bulguları genç erkeklerde YVK’nın kestiriminde Lukaski ve Bolonchuk 1987, kadınlarda ise Deurenberg 1990, Deurenberg 1991 ve Sun 2003 formüllerinin kullanılabileceğini göstermiştir. Bununla beraber, bu çalışmanın bulguları vücut kompozisyonunun değerlendirilmesinde kullanılan BIA denklemlerinin popülasyon spesifik olduğunu da göstermiştir.