Akademik Veri Yönetim Sistemi
6. Çocuk Romatoloji Kongresi, Antalya, Türkiye, 23 - 26 Ağustos 2022, cilt.038, ss.76-77
Giriş: Juvenil İdiyopatik Artrit (JİA), 16 yaşından önce başlayan ve 6 haftadan uzun süren,
kökeni bilinmeyen artrit olarak tanımlanmaktadır(1) ve çocukluk çağının en sık görülen
kronik inflamatuar romatizmal hastalığıdır (2). JİA ile ilişkili semptomlar arasında eklem
şişliği, ağrı, sertlik, yorgunluk, fonksiyonda azalma yer almaktadır (3).
ILAR’a (Uluslararası Romatoloji Dernekleri Birliği) göre yedi JİA başlangıç tipi mevcuttur. Bu
başlangıç tipleri; sistemik artrit, entezit ilişkili artrit, romatoid faktör pozitif poliartrit,
romatoid faktör negatif poliartrit, oligoartrit, psoriatik artrit ve sınıflandırılamayan artrit
olarak belirlenmiştir (4).
Amaç: Bu çalışmanın amacı JİA'lı bireylerde farklı hastalık başlangıç tiplerinin psikososyal ve
fonksiyonel parametreler üzerindeki etkilerini araştırmaktı.
Yöntem: Çalışmaya 7-18 yaş aralığında 245 JiA'lı çocuk ve ailesi dahil edildi. JİA alt tipleri;
oligoartriküler, poliartriküler, entezit ile ilişkili artrit ve sistemik JiA olarak belirlendi.
Hastaların fonksiyonel durumlarını belirlemek için "Juvenile Arthritis Biopsychosocial and
Clinical Questionnaire, Juvenil Artrit Biyopsikososyal Ölçeği" (JAB-Q)'nin fonsiyonel durum alt
ölçeğini ve "Childhood Health Assessment Questionnaire, Çocukluk Çağı Sağlık
Değerlendirme Anketi "(CHAQ) kullanıldı. Çocukların ve ailelerinin psikososyal durumunu
değerlendirmek için JAB-Q' nun psikososyal alt ölçekleri kullanıldı. Hastalık aktivitesi
ise Juvenil Artrit Hastalık Aktivite Skoru (JADAS) ile belirlendi.
Bulgular: Çalışmaya dahil edilen 245 JİA'lı bireyin hastalık başlangıç tiplerinin, fonksiyonel ve
psikososyal durum üzerindeki etkisi Kruskal Wallis ile incelendi. Belirlenen JİA alt tipleri;
JADAS, hastalık aktivitesi, ağrı şiddeti, CHAQ-toplam, CHAQ-ağrı, CHAQ-genel skorları, JAB-Q
fonksiyonellik toplam skoru, JAB-Q aile ve çocuk psikososyal alt skorları açısından analiz
edildi. Kruskal Wallis analizine göre ağrı şiddeti, hastalık aktivitesi, CHAQ-genel ve JAB-Q
çocuk psikososyal skorlarında anlamlı fark vardı (p<0.05).
Fark gözlenen parametreler için gruplar arası ikişerli karşılaştırmalar Mann-Whitney U testi
ile yapıldı. JAB-Q çocuk psikososyal skoru açısından poliartriküler bireylerde JAB-Q
psikososyal skoru oligoartriküler bireylere göre daha kötüydü (p<0,008). CHAQ-genel skoru
açısından entezit ilişkili artritli bireylerde CHAQ-genel skoru oligoartriküler bireylerden daha
kötüydü (p<0,008). Poliartriküler bireylerde hastalık aktivitesi, sistemik JİA’lı bireylerden
daha yüksekti ve ağrı şiddeti daha fazlaydı (p<0,008). Entezit ilişkili artritli bireylerde hastalık
aktivitesi, sistemik JİA’lı bireylerden daha yüksekti (p<0,008) (Tablo 1).
Tartışma: Çalışmamızda JİA tanısı olan bireylerde farklı başlangıç tiplerine göre fonksiyonel
ve psikososyal durumlarının da farklı şekilde etkilendiği belirlendi. JİA hastalık yönetiminde
çok yönlü değerlendirmelerin önemini vurgulayan ileri çalışmalara ihtiyaç olduğu görüşüne
varıldı.