Güvenli Yer Senaryolarının Değerlendirilmesinde Oyuncak Öykü Tamamlama Testi’nin Yetişkinlere Uyarlanması: Güvenirlik ve Geçerliğe İlişkin Bir Ön-Çalışma


Uluç S., Kahya Y.

NESNE - PSİKOLOJİ DERGİSİ, cilt.8, sa.17, ss.233-253, 2020 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 8 Sayı: 17
  • Basım Tarihi: 2020
  • Doi Numarası: 10.7816/nesne-08-17-06
  • Dergi Adı: NESNE - PSİKOLOJİ DERGİSİ
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.233-253
  • Hacettepe Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Güvenli yer senaryoları, bağlanma yaşantılarıyla ilgili genellenmiş olay temsilleri veya zihinsel temsilleri ölçmeye yönelik geçerli ve güvenilir ölçümler sunan bir yaklaşımdır. Oyuncak Öykü Tamamlama Testi, çocukların bağlanma yaşantılarına yönelik güvenli yer senaryolarına ulaşmak için uluslararası literatürde yaygın biçimde kullanılmaktadır. Mevcut çalışmanın amacı ise, yetişkinlerin oynama kabiliyetlerine ve arzularına güvenilerek geliştirilen Yetişkin-Oyuncak Öykü Tamamlama Testi (Yetişkin-OÖTT)’nin güvenirlik ve geçerliğine yönelik bir ön-çalışma yürütmektir. Yetişkin-OÖTT’nin geliştirilme aşamasında, protokol 40 sağlıklı yetişkine ve 20 yatan psikiyatrik hastaya uygulanmış; uygulamaların içerik çözümlemelerine dayanarak “Yetişkin-OÖTT Uygulama ve Puanlama Kılavuzu” oluşturulmuştur. Ardından, toplam 60 katılımcı içeren uygulama havuzundan seçkisiz olarak seçilen 20 katılımcı (nsağlıklı = 9; npsikiyatriktanılı = 11) arasında yargıcılararası güvenirlik ve geçerlik incelemeleri yürütülmüştür. Yaş ortalaması 22.15 olan katılımcılar; aynı zamanda İlişki Ölçekleri Anketi (İÖA)’ni, Yakın İlişkilerde Yaşantılar Envanteri-II (YİYE-II)’yi ve Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği (RBSÖ)’ni doldurmuştur. Bulgular, Yetişkin-OÖTT’nin Tepkisel İşlevsellik, Bağlanma, Kaygı ve Kaçınma boyutları için yargıcılararası uzlaşım değerlerinin sırasıyla, .83, .89, .79 ve .83 olduğunu göstermiştir. Anılan boyutlara ilişkin Cronbach alfa iç tutarlık katsayıları ise, .79-.85 aralığında değişmiştir. Yetişkin-OÖTT’nin boyut puanları ile İAÖ, YİYE-II alt-ölçek ve RBSÖ toplam puanları arasında beklendik yönde anlamlı ilişki olduğu da görülmüştür. Yetişkin-OÖTT’nin bağlanma yaşantılarını temsil eden güvenli yer senaryolarını güvenilir biçimde ölçebildiği anlaşılmaktadır.

Secure base scripts constitute an approach providing reliable and valid measures of mental representations of attachment. Doll Completion Story Task (DCST) is a common measure in literature, tapping into attachment-related secure base scripts in children. The purpose of the current research was to conduct a preliminary reliability and validity study of Adult-DCST. In the development phase, the protocol was applied to 40 healthy adults and 20 psychiatric inpatients, and “Adult-DCST Application and Scoring Manual” was formed according to the content examinations of Adult-DCST. Following, 20 participants were randomly selected from 60 participant-pool of Adult-DCST applications. Inter-rater reliability and validity examinations were conducted among randomly-selected 20 participants (nhealthy = 9; npsychiatricinnpatient = 11). Participants with the mean age of 22.15 filled out Relationship Scales Questionnaire (RSQ), Experiences in Close Relationships-R (ECR-R), and Rosenberg Self-Esteem Scale (RSES). Results indicated that inter-rater agreement for Reflective Functioning, Attachment, Anxiety and Avoidance dimensions of Adult-DCST were .83, .89, .79, and .83, respectively. Cronbach alpha internal consistency coefficients of mentioned dimensions ranged between .79 and .85. Also, there were significant relationships between Adult-DCST dimensions and sub-scales of RSQ and ECR-R, and total scores of RSES in the expected directions. Findings suggested that Adult-DCST was a reliable measure of secure base scripts.