Akademik Veri Yönetim Sistemi
Değişen Dünyada Uluslararası İlişkileri Okumak, Tarık Oğuzlu,Öner Akgül, Editör, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul, ss.131-164, 2024
Uluslararası ilişkiler disiplininin temel amaçlarından biri, uluslararası aktörler arasındaki etkileşimi anlamak ve açıklamaktır. Bu aktörler içinde devletler başat unsur olsalar da, günümüzde uluslararası kuruluşlar, sivil toplum kuruluşları (STK), çokuluslu şirketler ve devlet dışı diğer aktörlerin de önemlerinin arttığını söylemek yanlış olmayacaktır. Bu farklı aktörlerin kendilerini nasıl tanımladıkları, birbirlerini nasıl etkiledikleri ve uluslararası politikayı nasıl şekillendirdikleri sorularına verilecek cevabın altında, bu aktörlerin sahip oldukları güç unsurları ile birbirleriyle kurdukları güç ilişkileri yatmaktadır. Bu bağlamda, uluslararası ilişkileri bir güç mücadelesi, güç oyunu veya güç siyaseti olarak değerlendirmek mümkündür. Bu çalışmanın ilk amacı, uluslararası ilişkiler disiplini içinde gücün farklı unsurlarını ve çeşitlerini ele almaktır. Bu amaç doğrultusunda, gücün hem fiziksel/maddi hem de soyut/manevi unsurları değerlendirilecektir. İkinci amacı ise, yeni dünya düzeninde gücün farklı çeşitlerinin ne ifade ettiği ve nasıl kullanılabileceği üzerine kısa bir tartışma ortaya koymaktır.
İlk bölümde, gücün farklı çeşitlerini karşılaştırmadan önce, siyaset bilimi ve uluslararası ilişkiler disiplinleri içinde gücün nasıl tanımlandığına kısaca değinilecektir. Gücün farklı tanımları, kaynak ve kabiliyetlere sahip olmak ile hedeflenen amaçlara ulaşabilmek için eldeki güç unsurlarının kullanılması arasında gidip gelmektedir. Bu bölüm, kaynak ve sonuç odaklı güç tanımlarının birbirlerini tamamlayıcı olduğunun ve biri olmadan diğerinin eksik kalacağının altını çizmektedir. İkinci bölümde, uluslararası ilişkilerde gücün kendisini ve güç kullanımının niteliğini betimleyen sıfatlar üzerinden, gücün çeşitleri/formları arasındaki benzerlikler ve farklılıklar irdelenecektir. Bunu yaparken, özellikle Sert (Hard), Yumuşak (Soft), Akıllı (Smart), Keskin (Sharp) ve Değişken (Protean) Güç kavramları üzerinde durulacaktır. Bunlar arasındaki benzerlik ve farklılıklar karşılaştırmalı olarak incelenecektir. Son bölümde ise, gücün farklı formlarının 21. yüzyılda uluslararası politikadaki yeri dört ana gelişme üzerinden tartışılacaktır. Bu sayede, yeni dünya düzeninde uluslararası ilişkilerde gücün çeşitlerinin ve kullanımının ne yönde evrilebileceği üzerine daha derinlemesine yapılacak akademik bir tartışmaya kapı aralanmış olacaktır.