Hükümlü Ailelerinin Baş Etme Stratejileri


Creative Commons License

Doğan B. K., Karataş K.

Toplum ve Sosyal Hizmet, cilt.33, sa.3, ss.777-798, 2022 (Hakemli Dergi) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 33 Sayı: 3
  • Basım Tarihi: 2022
  • Doi Numarası: 10.33417/tsh.1033046
  • Dergi Adı: Toplum ve Sosyal Hizmet
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.777-798
  • Hacettepe Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

ÖZ

Hükümlülük, yalnızca hakkında hapis cezasına karar verilen bireyi değil ailesini

de yakından etkilemektedir. Bireyin “hükümlü” olması sebebi ile çeşitli sorunlar

yaşayan aileler, yaşadıkları sorunlar ile baş edebilmek için çeşitli stratejiler

geliştirmektedirler. Bu çalışmada, ailelerin hükümlülük sonrasında yaşadıkları

sorunlar ile baş etme stratejilerinin ortaya konulması amaçlanmıştır. Niteliksel

araştırma yönteminin kullanıldığı araştırmada fenomenolojik yaklaşımdan

yararlanılmış ve araştırmanın katılımcılarına amaçlı örneklem yoluyla

ulaşılmıştır. Eşi hükümlü olan ve halihazırda ceza infaz kurumunda bulunan 17

hükümlü eşi (14 kadın, 3 erkek) ile derinlemesine görüşmeler gerçekleştirilmiş

ve ailelerin baş etme biçimleri (i) psikososyal, (ii) ekonomik ve (iii) infaz

sürecinden kaynaklanan sorunlar olmak üzere üç alt başlık altında ele alınmıştır.

Katılımcıların eşlerine duydukları sevginin ve özellikle çocuk sahibi oldukları

için güçlü durmaları gerektiğine yönelik inançlarının güçlü bir motivasyon

kaynağı olduğu gözlenmiştir. Ayrıca ailelerin şükretme ya da dini inanca sığınma

yolu ile bu süreci atlatmaya çalıştığı, aileden ve sosyal çevreden destek almaya

çalıştıkları, hükümlülük durumunun, yaşanan damgalanma ve sosyal dışlanma

karşısında genelde çevreden gizlendiği ya da ailelerin bir kısmının durumun

gizlenmesi amacı ile taşındığı/göç ettiği görülmektedir. Ekonomik sorunları

erkek katılımcılara göre daha ağır şartlarda deneyimleyen kadın katılımcılar, bu

süreçte, eşlerinin hüküm giymesinin ardından ellerindeki kıt kaynaklarla

yetinmeye çalışmakta, öncesinde çalışmayanlar iş yaşamına dahil olmakta,

eşlerinin ya da kendi kök ailelerinin desteği ile veya sosyal yardımlar ile

yaşamlarını sürdürmektedirler. Katılımcılar infaz sürecinden kaynaklı sorunlar

ile baş etmek için ceza infaz kurumlarına ulaşım için alternatifler bulmakta ve

çocukları infaz sürecindeki aramalar ve uygulamaların psikolojik etkilerinden

korumaya çalışmaktadırlar.

Aileler yaşanan sorunlarla baş edebilmek için genelde kendi kapasite ve

koşulları doğrultusunda, duygusal odaklı baş etme stratejilerini benimsemekte ve

profesyonel desteklere-hizmetlere erişim noktasında sorunlar yaşamaktadırlar.

Anahtar kelimeler: Hükümlü aileleri, psikososyal sorunlar, ekonomik sorunlar,

infaz sürecinden kaynaklanan sorunlar, baş etme stratejileri 

ABSTRACT

Conviction closely affects not only the individual for whom a prison sentence is

given, but also his family. Families who experience various problems due to the

fact that the individual is "convicted" develop various strategies to cope with the

problems they experience. In this study, it is aimed to reveal the strategies of

coping with the problems experienced by the families after conviction. In the

research, in which the qualitative research method was used, the

phenomenological approach was used and the participants of the research were

reached through purposeful sampling. In-depth interviews were conducted with

17 convicted spouses (14 women, 3 men) whose husbands were convicted and

who are currently in the penitentiary institution. The coping styles of families were discussed under three sub-headings: (i) psychosocial, (ii) economic and (iii)

problems arising from the execution process.

It was observed that the participants' love for their spouses and their belief that

they should stand strong especially because they have children were a strong

source of motivation. In addition, it is seen that families try to get through this

process by expressing gratitude or taking shelter in religious belief, they try to

get support from the family and social environment, the state of conviction is

generally hidden from the environment in the face of stigma and social exclusion,

or some of the families move/immigrate to hide the situation. Female

participants, who experience economic problems under more severe conditions

than male participants, try to make do with the scarce resources they have after

their husbands are convicted, those who did not work before are included in

business life, they continue their lives with the support of their spouses or their

root families or with social assistance. In order to cope with the problems arising

from the execution process, the participants find alternatives for transportation

to the penitentiary institutions and try to protect children from the psychological

effects of searches and practices during the execution process.

In order to cope with the problems experienced, families generally adopt

emotionally focused coping strategies in line with their own capacities and

conditions, and they have problems in accessing professional support-services.

Keywords: Family of convicted, psychosocial problems, economic problems,

problems arising from the execution process, coping strategies