Yabancı hakem kararlarının tanınması ve tenfizi konusunda Türkiye’de geçerli olan iki düzenleme vardır: Bunlardan ilki 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun’dur. Diğeri ise Yabancı Hakem Kararlarının Tanınması ve İcrasına İlişkin New York Sözleşmesi’dir. 10.06.1958 tarihli Yabancı Hakem Kararlarının Tanınması ve İcrasına İlişkin New York Sözleşmesi (New York Konvansiyonu) hükümleri Anayasa m. 90 çerçevesinde bir kanunla onaylanarak Türk iç hukukunun bir parçası durumuna getirilmiştir. New York Sözleşmesi, hukukî dinlenilme hakkını hakem kararının tenfizine engel olabilecek bir sebep olarak V/1-b maddesinde düzenleme konusu yapmıştır. New York Sözleşmesi’nde açıkça “iddia ve savunma hakkı” ifadesi kullanılmış olsa da modern zamandaki gelişmeler dikkate alındığında artık bunun yerine “hukuki dinlenilme hakkı” kavramının daha yerinde olması sebebiyle makalemizde bu kavramın kullanılması tercih edilmiştir. Makalemizde hukuki dinlenilme hakkının, bilgilenme, açıklama-ispat hakkı ve dikkate alınma-değerlendirme hakkı unsurlarının New York Sözleşmesi m. V/1-b uyarınca bazı özel kavramlarla (kamu düzeni, silahların eşitliği ilkesi, somutlaştırma yükü, gerekçe ve sürpriz karar verme yasağı ile) ilişkisi Türkiye’deki yargı kararları kapsamında değerlendirilmesi yapılmıştır.
There are two regulations in Turkey regarding the recognition and enforcement of foreign arbitral awards.: First of these is Turkish Private International Law and International Civil Procedure Code, the other is The New York Convention. The New York Convention has become a part of Turkish law by being ratified in accordance with Art.90 of the Constitution. The Convention regulates the right to be heard in Art.V/1-b as a reason that may prevent the enforcement of the arbitral award. Although the expression "right to claim and defense" is clearly used in the New York Convention, considering the developments in modern times, it is more appropriate to use the concept of "right to be heard". Therefore, the concept of "right to be heard" is used in our article. There are elements of the right to be heard, the right to informed, right to explain-proof, and right to be considered-evaluated. In our article, the relationship of these elements with some special concepts (public order, equality of arms, the burden of concretization, justification and the prohibition of making surprise decisions) in accordance with Art.V/1-b of the New York Convention has been evaluated within the scope of judicial decisions in Turkey.
