Sağlık sistemlerinin temel bileşeni olan insangücünün planlaması, sağlık hizmetlerinin sürdürülebilirliği açısından önemlidir. Sağlık insangücünün mevcut durumu da sağlık himzet kullanımını etkilemektedir. Bu çalışmanın temel amacı; Türkiye’de sağlık insangücünün, sağlık kurumuna başvuru sayısına etkisini ölçmektir. Çalışma kapsamında kullanılacak veriler, Sağlık İstatistikleri Yıllığı’nın 2012-2019 yılları arasında yayınladığı veriler kullanılarak elde edilmiştir. Araştırmada kullanılacak değişkenlere ilişkin veriler iller düzeyinde alınmıştır. Araştırma modeline göre sağlık insangücü değişkeni olarak; hekim, hemşire-ebe, diş hekimi ve eczacı sayıları seçilmiştir. Sağlık hizmet kullanımı değişkeni olarak ise bir yıl boyunca birinci, ikinci ve üçüncü basamakta sağlık kurumlarına başvuru sayıları baz alınmıştır. Araştırma verilerinin analizinde panel regresyon analizi kullanılmıştır. Analizler sonucunda, modelde yer alan hekim sayısı, diş hekimi sayısı ve eczacı sayısı değişkenlerinin istatistiksel olarak sağlık kurumlarına toplam başvuru üzerinde anlamlı ve pozitif etkiye sahip olduğu, hemşire-ebe sayısındaki değişimin ise toplam başvuru sayısı üzerinde anlamlı bir etkisinin bulunmadığı görülmüştür. Bu araştırmanın sonuçları, sağlık insangücü planlamasının gerekliliğini bir kez daha ortaya koyması açısından önemlidir.
The planning of manpower, which is the basic component of health systems, is important for the sustainability of health services. The current situation of the health manpower also affects health services utilization. The main purpose of this study; it is to measure the effect of health manpower on the number of applications to health institutions in Turkey. The data to be used within the scope of the study were obtained by using the data published by the Health Statistics Yearbook between 2012-2019. The data on the variables to be used in the study were obtained at the provincial level. According to the research model, as a health manpower variable; the numbers of physicians, nurses-midwives, dentists and pharmacists were selected. As the variable of health service utilization, the number of applications to health institutions in the primary, secondary and tertiary care institutions during one year was taken as basis. Panel regression analysis was used in the analysis of the research data. As a result of the analyzes, it was seen that the variables of the number of physicians, the number of dentists and the number of pharmacists in the model had a statistically significant and positive effect on the total application to health institutions, while the change in the number of nurses-midwives did not have a significant effect on the total number of applications. The results of this research are important in terms of revealing once again the necessity of health manpower planning.
