Akademik Veri Yönetim Sistemi
Eğitim Teknolojileri Okumaları 2017, Odabaşı H. F., Akkoyunlu, B., İşman A., Editör, Sakarya Üniversitesi, Tojet, Ankara, ss.321-342, 2017
“If- Th en- Else” (Eğer metin1 de kırmızı yazıyorsa metin2 ye “renk” yaz. Bundan başka bir şey yazıyorsa “tanınmadı” yaz..). Keşke bu kadar kolay olsaydı ama değil. Karar verme, var olan, bazen onlarca seçenek arasından olası en uygun seçimi yapmaya çalıştığımız karmaşık bir süreçtir. Üretmeye övgü çağında her şey için seçenek sayısı giderek artarken, standartlar da yükselmekte ve yaşamı, seç- mek üzerine kurulu insan için karar vermek daha da kritik bir beceri haline gelmektedir. Kararların niteliği artık, nedenleri tarafından değil sonuçları tarafından belirlenmektedir. Sağlıklı bir şekilde verilmiş etkin bir karar bireyin yaşamında olumlu sonuçlara yol açıp, onun amaç ve isteklerine ulaşmasını sağlarken; olumsuz sonuçlar getiren kararlar yaşamı ciddi ölçüde güçleştirmektedir. Bu nedenle, bireyi daha etkin bir yaşama hazırlama amacı güden eğitim öğretim sistemlerinin karar verme süreçlerini etkileyen bilişsel ve sosyal, kültürel dinamikler konusunda bireyi bilinçlendirme görevini yeniden yeniden hatırlaması gerekmektedir. Gü- nümüz dijital dünyasında çevrim içi ve çevrim dışı ortamdaki bilgi yoğunluğu ve teknolojik gelişmelerin etkisiyle son derece hızlı yaşanan bilgi akışı, sadece makalelere konu olmanın çok daha ötesinde önemlidir. Çünkü bu değişim bireyi bilgi teknolojilerini etkin bir biçimde kullanmak ve hızlı karar vermek durumunda bı- rakmaktadır. Teknoloji yoluyla ulaşmakta ve iletmekte kolaylık sağladığımız bilgi havuzu, kararlarımızı uygulamada destek sağlarken; veri büyüklüğüne yol açarak karar verme süreçlerimizi zorlaştırmaktadır. Ve beyinlerimiz böyle bir yükü taşı- yabilecek biçimde evrimleşmiş değildir. Kuşkusuz teknoloji, oluşmasına kaynaklık ettiği bu devasa bilgi yığınından anlamlı sonuçlar çıkarmayı olanaklı kılacak sistemler, araçlar da üretmektedir. Ancak eğer akılcı ve analitik düşünme becerileri geliştirmemişsek, amaçlarımız net değilse, gerekli bilgiye erişemiyor ya da gerekli olana karar veremiyorsak, seçenekler arasındaki farkı göremiyor, tahlil edemiyorsak; özetle kendi bilişsel gücümüzü geliştirememişsek bu yeni işlevsel araçları da etkili kullanmamız olanaklı görünmemektedir. Bu gerekçelerle bu bölümde; karar verme, farklı karar verme görüş ve stratejileri, karar vermenin hangi durum ve değişkenlerden etkilendiği, bu süreçte etkilendiğimiz sık rastlanan ve hataya sü- rükleyen psikolojik ön yargılar, alanda yapılmış çalışmalar ve karar verme becerilerinin geliştirilmesi dair bazı öneriler özetlenmiştir. Bu kısa özetin, göçmen, yerli ya da bilge olarak dijital çağı yaşamak ve bu dünyada etkin olmak isteyenlere katkı sağlaması beklenmektedir.