Türk yerel yönetim sisteminin yeniden düzenlemesi konusu sürekli olarak tar-tışılmış; ancak en radikal yasal değişikler, Adalet ve Kalkınma Partisi hükümet-leri tarafından gündeme getirilmiştir. İl özel idarelerinin yapı ve işlevini değişti-ren 2005 tarih ve 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu (İÖİK), söz konusu kanuni düzenlemelerin en önemlilerinden birisidir. Bu yeni sistem çerçevesinde, özel-likle, merkezi yönetimin taşradaki vesayet makamı olan, valinin il özel idaresi sistemi içindeki özel konumundaki değişimden kaynaklanabilecek fırsatlar ve sorunların değerlendirilmesi elzemdir. Bu makalede, Türkiye’nin farklı coğrafi bölgelerinden örnek olarak alınan farklı gelişmişlik düzeyindeki illerdeki atan-mış yöneticiler (valiler) ile seçilmiş yöneticiler (il genel meclisi başkanları) üze-rinde yapılan araştırma ile İÖİK’nin uygulamada ne gibi faydalar sağladığı ve/veya ne gibi sorunlar yarattığı ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır. Bu araştırma-nın bulguları, İÖİK’nin “etkinlik ve katılım” ile “idarenin bütünlüğü ve üniter devlet yapısı” ikilemi üzerine kurulduğunu ve yeni sorunlara davetiye çıkardı-ğını göstermektedir.
Though the issue of reorganizing Turkish local government system has been frequently discussed, the most radical legal changes have been brought onto the agenda by the Justice and Development Party Government. The Provincial Local Administration Law No. 5302 (PLAL) of 2005 that has changed the structure and functions of provincial local administrations is among the most prominent legal regulations in question. Under the new system, it is particularly essential to thoroughly consider the opportunities and problems that may arise from the changes in the special position of governor in the system of local provincial administration since governor is also an agent of the central government in terms administrative tutelage. In this article, the advantages and/or disadvantages of PLAL in practice have been analyzed through an empirical research conducted among appointed administrators (i.e. governors) administrators (i.e. chairmen of general councils) of different provinces at different development levels and in different geographical regions. The findings of this research indicate that PLAL is established on a dilemma, “efficiency and participation” on one hand and “unified state and administrative structure” on the other, and it bears new problems in future.
