İletişim ve bilişim teknolojilerinin yükselişi günümüz toplumlarının tüm hayat alanlarında bilgiye dayalı bir yapılaşmanın gelişmesine yol açarken, “yaratıcılığın” ise bu oluşumun başat değeri olarak ortaya çıktığı görülmektedir. Bu durum çalışma ilişkileri ve meslek yapılarında da büyük değişikliklere neden olmuştur. Bu çerçevede yeni sosyal ekoloji düzeninin mesleki örgütlenme, istihdam ve nihayetinde toplumsal tabakalaşma tasarımının temel belirleyicisinin emek değerden bilgi değere kaydığı görülmektedir. Sosyal bilimler literatüründe bu yeni düzenin en üst konumuna bilişsel ve sosyal becerilerini kullanarak anlamlı yeni biçimler üreten, girişimci ve sembolik becerilere sahip aktörler yerleştirilmektedir. Bu kategoride konumlandırılanlar ise “yaratıcı sınıf” olarak kavramsallaştırılmaktadır. Bu kapsamda çalışmada Türkiye'de yaratıcı sınıfın yükselişi ve tarım, işçi ve hizmet sektörlerindeki mesleki konumlanma eğilimleri incelenmiştir. Böylece sektörlere göre farklılaşan istihdamın genel görünümü üzerinden Türkiye'nin bilgi toplumu olma yolunda kat ettiği mesafeyi anlamak amaçlanmıştır. Bu amaçla Uluslararası Çalışma Örgütü'nün (ILO) Türkiye'de 2004-2020 yılları arasındaki istihdama ilişkin veri setleri kullanılmış ve betimsel tarama modeli kullanılarak yaratıcı sınıfın durumu, çalışanların sektörel dağılımı ve gelirleri incelenmiştir. En çarpıcı bulgular şu şekilde özetlenebilir: (1) Yaratıcı sınıf, 2014 yılında genel istihdam oranında son sırada yer alırken, 2020 yılında ikinci sıraya yükselmiştir. (2) 2005-2020 yılları arasında tarım sektörü istihdam içerisindeki payı açısından son sıraya gerilemiştir. (3) Yıllar geçtikçe yaratıcı profesyonellerin oranı azalırken süper yaratıcı çekirdeklerin oranı artmıştır. (4) 2005-2020 yılları arasında en çok kazanan yaratıcı sınıf olmuştur. (5) Bununla birlikte, işçi sınıfı, yıllar içinde ortalama yıllık kazançta en yüksek artışı yaşamıştır.
While the rise of communication and information technologies has led to the development of an information-based structure in all life areas of today's societies, it is seen that “creativity” has emerged as the dominant value of this formation. This situation has also caused substantial changes in working relations and occupational structures. In this framework, it is seen that the fundamental determinant of the new social ecology order’s design of the professional organization, employment, and ultimately social stratification has shifted from labor value to knowledge value. In the social sciences literature, actors with entrepreneurial and symbolic skills, who produce meaningful new forms by using their cognitive and social skills, are placed at the top of this new order. Those positioned in this category are conceptualized as the “creative class.” In this context, the study examines the rise of the creative class in Türkiye and occupational positioned trends in the agriculture, labor, and service sectors. Thus, it is aimed to understand the distance Türkiye has covered in becoming an information society through the general view of employment, which differs according to the sectors. For this purpose, the datasets of the International Labor Organization (ILO) on employment between 2004-2020 in Türkiye were used, and the situation of the creative class, sectoral distribution of employees, and their income were examined using the descriptive survey model. The most striking findings can be summarized as follows: (1) The creative class ranked last in the overall employment rate in 2014 but rose to second place in 2020. (2) Between 2005-2020, the agricultural sector regressed to last place in terms of its share of employment. (3) The ratio of creative professionals has decreased while the ratio of the super-creative class has increased over the years. (4) Creative class was the highest-paid class between 2005-2020. (5) However, the working class had the highest increase in average annual earnings over the years.
