TURK PSIKOLOJI DERGISI, vol.28, no.71, pp.105-119, 2013 (SSCI)
The study intends to examine the relation between perceived parental psychological control and youth loneliness. In addition, it investigates the mediator roles of interpersonal trust belief in and attachment to parents and peers in these relationships. The sample of this study consists of 378 female and 307 male (N = 685) university students (Mage = 19.85, SD = 1.42, range = 17-25). The following measures were used in the study: Late Adolescent’s Interpersonal Trust Belief Scale, Inventory of Parent and Peer Attachment, Psychological Control Scale, and UCLA Loneliness Scale. Structural Equation Model was used to test the research hypotheses. The results showed that perceived psychological control was positively predicted by university students’ loneliness. The models which were conducted separately for females and males revealed that parent and peer attachment partially mediated the relation between perceived psychological control and late adolescents’ loneliness. However, trust in mother and father did not account for the relation between perceived control and loneliness in any gender, although it was partially explained by trust in peers only for females. It was concluded that the negative influence of psychological control on late adolescent’s loneliness might decrease to a certain extent with secure attachment to parent and peer, and trust in peers.
Key words: Psychological control, interpersonal trust belief, attachment, loneliness
Araştırmanın amacı, bireyin anne ve babasından algıladığı psikolojik kontrol ile yalnızlık düzeyi arasındaki ilişkiyi ve bu ilişkide kişilerarası güven inancı ile ebeveyn ve akrana bağlanmanın rollerini incelemektir. Araştırmanın örneklemini, 378 kız, 307 erkek olmak üzere toplam 685 üniversite öğrencisi (Ort.yaş = 19.85, S = 1.42, ranj = 17-25) oluşturmuştur. Araştırma kapsamında Gençler için Kişilerarası Güven İnancı Ölçeği, Ebeveyn ve Akran Bağlılığı Envanteri, Psikolojik Kontrol Ölçeği ve UCLA Yalnızlık Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmanın hipotezleri Yapısal Eşitlik Modeliyle ve her iki cinsiyet için sınanmıştır. Sonuçlar, algılanan psikolojik kontrolün kız ve erkeklerin yalnızlık düzeyini pozitif yönde yordadığını ve bu ilişkinin hem ebeveyne hem de akrana bağlanmayla kısmen açıklanabildiğini göstermiştir. Ebeveyne duyulan güvenin ise psikolojik kontrol ve yalnızlık arasındaki ilişkiyi açıklamadığı, sadece kızlarda akrana duyulan güvenin bu ilişkiyi kısmen açıkladığı bulunmuştur. Çalışmadan elde edilen sonuçlar, gencin ana baba ve arkadaşa bağlılığı ile arkadaşa güveninin, psikolojik kontrol ile bağlantılı yalnızlık hissinin zayıflamasında rol oynadığına dikkat çekmektedir.
Anahtar kelimeler: Psikolojik kontrol, kişilerarası güven inancı, bağlanma, yalnızlık