Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, cilt.10, sa.1, ss.213-232, 2023 (Hakemli Dergi)
Amaç: Bu araştırmanın amacı Ankara piyasasında ve internet üzerinden satılan farklı içeriğe sahip 66 adet
konserve balık örneğinin kurşun, kadmiyum, alüminyum ve arsenik düzeylerinin belirlenmesidir. Aynı zamanda
araştırma kapsamında konserve balıkların yağ, nem ve pH düzeyleri de analiz edilerek ağır metal içerikleri ile
ilişkileri incelenmiştir.
Gereç ve Yöntem: Tüm örneklerde yağ, nem ve pH analizleri yapılmıştır. Bunun yanı sıra ağır metal (kurşun,
kadmiyum, alüminyum ve arsenik) içerikleri de ICP-MS cihazıyla analiz edilmiştir.
Bulgular: Araştırmanın sonuçlarına göre örneklerin en yüksek kurşun içeriği soslu-yağlı ton balığı konservesinde
(0,13±0,13 mg/kg), kadmiyum içeriği sade-yağsız ton balığı konservesinde (6,64±4,68 µg/kg), alüminyum içeriği
soslu-yağlı uskumru konservesinde (2,49±1,24 mg/kg), arsenik içeriği ise soslu-yağlı sardalya konservesinde
(3,02±0,03 mg/kg) saptanmıştır. Soslu numunelerin alüminyum düzeyi sade numunelere kıyasla daha yüksek
bulunmuştur (p<0,001). Yağlı numunelerin ise arsenik düzeyinin yağsız numunelerden daha yüksek olduğu tespit
edilmiştir (p<0,001).
Sonuç: Araştırmaya göre konserve balıkların içerdikleri balık türü, sos ve yağ durumuna göre ağır metal düzeyleri
değişiklik göstermektedir. Analiz sonuçlarına göre konserve balıkların içerdikleri ağır metaller yasal limitlerin
altında bulunmuştur Buna göre bireylerin ağır metal maruziyetleri güvenli aralıktadır. Fakat farklı yaş grubundaki
bireylerin diyet ve diyet dışı faktörlere bağlı ağır metal maruziyetleri üzerine yapılacak ileri araştırmalara
gereksinim vardır.
Objective: The purpose of this research was to determine the lead, cadmium, aluminum and arsenic levels of 66
canned fish with different contents sold in Ankara market and over the internet. As well as, within the scope of
the research, fat, moisture and pH levels of canned fish were analyzed and their relations with heavy metal contents
were examined.
Materials and Methods: Fat, moisture and pH analyzes were performed in all samples. In addition, heavy metal
(lead, cadmium, aluminum and arsenic) contents were also analyzed with the ICP-MS method.
Results: According to the results of the study, the highest lead level of the samples was determined in canned tuna
with sauce-oil (0.13±0.13 mg/kg), cadmium level in plain-lean tuna (6.64±4.68 µg/kg), aluminum level in canned
mackerel with sauce-oil (2.49±1.24 mg/kg), and arsenic level in canned sardines with sauce-oil (3.02±0.03 mg/kg).
The aluminum level of the samples with sauce was higher than the plain samples (p<0,001). It was determined
that the arsenic level of the oily samples was higher than the non-oily samples (p<0,001).
Conclusion: According to the research, heavy metal concentrations of canned fish vary according to the type of
fish, sauce and oil conditions. As a result of the analysis, the heavy metals contained in canned fish are below the
legal limits. Therefore, heavy metal exposures of individuals are in the safe range. However, there is a need for
further research on heavy metal exposures due to dietary and non-dietary factors in individuals in different age
groups.