Demografik Faktörlere Göre Engelli Bireylerin Toplumsal Katılım ile Çevre Algılarının Karşılaştırılması: Kesitsel Bir Araştırma


Creative Commons License

AKYÜREK G., KAYA ÖZTÜRK L., GÜRLEK S.

Türkiye Klinikleri Sağlık Bilimleri Dergisi, cilt.8, sa.1, ss.84-94, 2023 (Hakemli Dergi) identifier

Özet

Amaç: Bu çalışmada, demografik özelliklerine göre engelli bireylerin toplumsal katılım ve çevre algılarının karşılaştırılması amaçlandı. Gereç ve Yöntemler: Çalışma, Hacettepe Üniversitesi Ergoterapi Bölümünde takip edilen kronik engelli bireyler ile ger- çekleştirildi. Çalışmaya dâhil edilen 134 engelli bireye (87’si erkek, 47’si kadın) sosyodemografik bilgi formu, Çevre Kalite Ölçeği-Kısa Form ve Dünya Sağlık Örgütü-Yetiyitimi Değerlendirme Çizelgesi- II uygulandı. Veriler gruplar arası karşılaştırma yöntemlerinden ba- ğımsız gruplar Student t, ANOVA ve Kruskall-Wallis testleri ile analiz edildi. Gruplar arası farklar Bonferroni ve Mann-Whitney U testleri ile analiz edildi. Bulgular: Engelli bireylerin demografik özel- liklerine göre toplumsal katılımı ve çevresel algılarının karşılaştırıl- dığı bu çalışmada, cinsiyet (p=0,001) ve medeni durumun (p=0,043) çevresel algılarını; yardımcı cihaz kullanımı (p=0,001) ve eğitim dü- zeyinin (p=0,011) toplumsal katılımlarını; gelir durumu (sırasıyla p=0,001; p=0,001; p=0,041) ve engel farklılıklarının ise (p=0,001; p=0,011; p=0,005; p<0,001) hem toplumsal katılım hem de çevresel algılarını olumsuz etkilediği bulundu. Sonuç: Engelli bireylerin sahip oldukları bazı demografik özelliklere göre (cinsiyet, medeni durum, yardımcı cihaz kullanımı, eğitim, gelir durumu ve engel durumu) top- lumsal katılım ve/veya çevresel algılarının olumsuz yönde farklılık- lara neden olduğu gösterildi. Bu çalışma, engelli bireyler için toplumsal katılım, çevresel adaptasyon müdahalesi planlarken, sağlık profesyonellerinin demografik değişkenlere göre bireysel farklılıkları göz önüne alması ve birey merkezli müdahale planı oluşturmasının önemini gösterdi.