COVID-19 salgını sürecinde Türkiye'de endişe, stres, öfke ve korkudaki değişim: Seri-kesitsel takip bulguları

Doğrul A. C.

KLINIK PSIKIYATRI DERGISI, cilt.24, sa.4, ss.537-546, 2021 (ESCI)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 24 Sayı: 4
  • Basım Tarihi: 2021
  • Dergi Adı: KLINIK PSIKIYATRI DERGISI
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Emerging Sources Citation Index (ESCI), Scopus, Academic Search Premier, Psycinfo, Directory of Open Access Journals, TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.537-546
  • Hacettepe Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Amaç:

Bu çalışmada, COVID-19 pandemisinin seyrindeki ve alınan önlemlerdeki değişikliklerle ilişkili olarak toplumda ortaya çıkan endişe, stres, öfke ve korku gibi duygusal etkilerin zaman içindeki değişimini takip etmek amaçlanmıştır.

Yöntem:

Bu çalışma, beş farklı dalgada (28-29 Temmuz 2020, 14-15 Ağustos 2020, 6-7 Eylül 2020, 2-3 Ekim 2020, 11-12 Kasım 2020) COVID-19’a yönelik endişe, stres, öfke ve korkuya ilişkin çevrimiçi veri toplanan seri-kesitsel bir araştırmadır. Analizlere Türkiye’nin farklı bölgelerinde ikamet eden ve yaşları 18-73 arasında değişen 5474 katılımcı dahil edilmiştir. Dalgalar arasındaki duygu değişimleri tüm duygular için dört ayrı tek yönlü ANOVA ile analiz edilmiştir.

Bulgular:

COVID-19’a yönelik endişe, stres, öfke ve korku bakımından dalgalar arasında istatistiksel olarak anlamlı farklar bulunmuştur (p<. 05). Genel olarak tüm duygularda üçüncü dalgaya kadar yükselmenin ardından öfke dışındaki duygularda azalma eğilimi görülmüştür.

Sonuç:

Salgın yönetimi, belirsizlik, aşılama gibi bağlamsal faktörlerdeki gelişmeler stres unsuru olarak ortaya çıkmakta ve korku ve kaygı ortamı yaratıp bireyleri duygusal yönden etkileyebilmektedir. Bu durumların sonucu olarak önümüzdeki yıllarda duygudurum ve kaygı bozuklukları gibi birçok problemin artış göstermesi olasıdır.