Günümüzde yabancı dil bilmek geçmişten farklı olarak algılanmakta ve değerlendirilmektedir. Değişik platformlarda her ülkeden insanın bir araya gelmesi ve iletişim kurması ancak yabancı dil bilmekle kolaylaşmaktadır. Geleceğin gençlerinin bir değil birden çok yabancı dil bilmesi beklenmektedir. Hatta iş ilanlarında İngilizcenin yanı sıra bir başka yabancı dil bilen adayların başvurularının tercih edileceği belirtilmektedir. Avrupa Konseyi üyesi olan ülkemizde Konsey kararları doğrultusunda okullarımızda 2005-2006 öğretim yılından itibaren ikinci bir yabancı dilin de öğretilmesi söz konusudur. Okullarda 9. sınıftan başlamak üzere birinci yabancı dilin yanı sıra İngilizce, Almanca, Fransızca, İspanyolca, Rusça, İtalyanca, Japonca, Çince ve Arapça öğretilmektedir. Öğrencilerin bu yabancı dilleri öğrenme talepleri ve bu taleplerinin gerekçeleri nelerdir? Okullardaki bütün öğrenciler içerisinde ikinci yabancı dil olarak hangi yabancı dil ne kadar öğrenci tarafından talep edilmektedir? Talep edilen yabancı dillerin özellikle belirli bölge ve illere göre dağılımı söz konusu mudur? Ayrıca talep edilen yabancı dillerin Türk iş dünyasında istihdam alanında bir karşılığı var mıdır? Bu soruların cevaplanması aslında okullarda ikinci bir yabancı dil öğrenmek isteyen öğrenci taleplerinin gerçek anlamda değerlendirilmesi ve gerçek ihtiyacın tespit edilmesi anlamına gelmektedir. Geçmişten günümüze ülkemizde öğretilen Fransızca, İngilizce ve Almanca dışındaki öğretime sunulan diğer dilleri öğretecek öğretmenlerin formasyonları da ayrıca önemli bir konudur. Bu durumdan hareketle, öğrencilerin ikinci bir yabancı dil öğrenme talebinin aslında öğretmenlerin de kariyer yolculuğunu belirlemek olduğu söylenebilir. Günümüzde okullarda okutulan yabancı diller yelpazesi içinde ikinci yabancı dil olarak okutulan dillerin dağılımı ve bunların içerisinde de özellikle Almancanın payının ne kadar olduğu tespit edilecektir. Bir yandan okullarda ikinci yabancı dil olarak Almanca öğrenen öğrenci sayısı ile özel ve devlet okullarındaki Almanca öğretmen sayıları, diğer yandan Türkiye’de Eğitim Fakültelerinin Almanca Öğretmenliğine kabul edilen güncel öğrenci ve mezun sayılarına ulaşılacaktır. Elde edilen sayısal veriler iki boyutlu sıklık dağılımları üzerinden nitel veri analizi yöntemleri ile karşılaştırmalı olarak incelenecek ve elde edilen bulgular yorumlanacaktır. Millî Eğitim Bakanlığı’nın 2018 öğretmen alımında 101 Almanca öğretmenin istihdam edildiği bilinmektedir. Almanca Öğretmenliği Bölümlerinden mezun öğrenci sayıları ile istihdam edilenler karşılaştırılarak, bu durumun arz talep dengesinin dışında gelişip gelişmediği ortaya konulacaktır. Çalışmanın amacı, ülkemizdeki Eğitim Fakültelerinin 16 Almanca Öğretmenliği Bölümünden mezun olanların hepsinin Almanca öğretmeni olarak çalışma olanaklarının ve öğrenci kontenjanları oranında istihdamlarının söz konusu olup olmadığının bilimsel olarak tespit edilmesi ve sorun varsa çözüm önerileri aranmasıdır. Bunun yansıra, çalışmada aşağıdaki soruların yanıtları aranacaktır: Öğrencilerin, Almanca öğretmeni olmayı planlayarak tercih ettikleri bölümlerinden mezun olduklarında istihdam edilememeleri söz konusu mudur? Eğer mevcut durum böyle ise, mevcut sistemde öğrenci kabul eden ve öğretimini sürdüren Almanca Öğretmenliği Bölümleri çözüm olarak neler yapmaktadır ve neler yapabilir? Öğrenciler Almanca öğretmenliğine ek olarak farklı kazanımlara sahip olacakları şekilde yönlendirilebilir mi? Devamında Almanca öğretmeni olarak eğitim verilen diğer ülkelerin programlarının nasıl olduğu ve öğrencilerine sundukları alternatif programlarının olup olmadığı araştırılacak ve bu bağlamda örnekler sunulacaktır. Ülkemizde Eğitim Fakültelerinin bazı programlarında çift ana dal programları uygulanmaktadır. Almanca Öğretmenliği Bölümleri öğrencileri için açılan Türkçe Öğretmenliği çift ana dal programları buna bir örnek olarak verilebilir. Almanya’da yaşayan Türk kökenli çocukların Türkçe bilgi ve becerilerinin giderek zayıfladığı bilinmektedir. Bu program, Almanya’da yaşayan Türk kökenli çocukların anadillerini, Almanca bilen Türk öğretmenlerden öğrenmelerini sağlamaktadır; oldukça işlevseldir ve yaygınlaştırılmalıdır. Bu programların yaygınlaştırılıp yayınlaştırılamayacağı ve çift ana dal program önerilerine Okul Öncesi, Sınıf Öğretmenliği vb. gibi başka programların da eklenip eklenmeyeceği konusunda da çalışmalar yapılıp öneriler sunulacaktır. Okullarda çalışan öğretmenlerin kendi alanlarında yüksek lisans yapmaları ile ilgili çalışmaların sürdürüldüğü bilinmektedir. Almanca Öğretmenliği Bölümleri gibi istihdam güçlüğü yaşadığı varsayılan öğretmen ve öğretmen adaylarının farklı alanlarda lisansüstü eğitimlerle kendilerini geliştirmeleri ve istihdam edilebilmeleri mümkün olabilir.

Anahtar Sözcükler: İkinci yabancı dil, Almanca öğretmen istihdamı, Çift Ana dal