Bireylerinzamanalgısınındeğişimvedönüşümütoplumsalyapıyıetkilerkenaynızamanda toplumsal yapıdan da etkilenmektedir. Özellikle Sanayi Devrimi sonrası ortaya çıkan kapitalist ilişkiler zamanı doğal bir süreç olmaktan çıkarmıştır. Günümüzde boş zaman kavramı ücretli çalışanların istihdamda olmadığı zamanlara addedilmektedir. Ancak boş zaman kavramı, toplumsal cinsiyete dayalı eşitsizliklerden ciddi şekilde etkilenmektedir. Karşılıksız emek yükünün çoğunlukla kadınlara atfedildiği Türkiye gibi toplumlarda çalışan kadın ve erkeklerin boş zaman algısı ve tercihi ciddi şekilde farklılaşabilmektedir. Bu bağlamda bu çalışmanın temel amacı zaman algısında gerçekleşen dönüşümün toplumsal cinsiyet perspektifiyle birlikte ele alınması, toplumsal cinsiyete dair politik dönüşümlerin belirleyici etkisinin incelenmesi ve ücretli çalışan ve çalışmayan kadınlar özelinde zaman yoksulluğunun analiz edilmesidir. Bu amaçla TÜİK 2014-2015 Zaman Kullanımı İstatistikleri kullanılarak betimsel bir değerlendirme yapılmaktadır. Tüm örneklemde, hafta içi zaman yoksulluğu eşik değeri 174 dakika olarak hesaplanmıştır. Hafta sonu günlükleri kullanarak yapılan hesaplamada tüm örneklem için hafta sonu zaman yoksulluğu eşik değeri 222 dakika olarak tespit edilmiştir. Tüm örneklemde hafta içi 5271 katılımcının 174 dakikadan daha az keyfi zamanı vardır ve zaman yoksulluğu oranı %26,24’tür. Hafta sonu tüm örneklemde, zaman yoksulluğu oranı ise %24,82 olarak gerçekleşmektedir. Çalışmanın temel amacı ücretli çalışan kadın ve çalışmayan kadınlar için zaman yoksulluğu oranlarının belirlenmesidir. Hafta içi zaman günlüklerine dayanarak yapılan hesaplamalar, çalışan kadınların %44,35’nin zaman yoksulu olduğunu; çalışmayan kadınların ise %13,33 oranında zaman yoksulu olduğunu göstermektedir. Söz konusu zaman yoksulluğu oranları hafta sonu için hesaplandığında çalışan kadınların %38,24’ünün hafta sonu zaman yoksulu olduğu; çalışmayan kadınların ise %20,52 oranında hafta sonu zaman yoksulu olduğu görülmektedir. Çalışma kapsamında istihdam, eğitim durumu, medeni durum alt kategorilerinde kadın ve erkekler için ayrı ayrı zaman yoksulluğu oranları da hesaplanmıştır ve elde edilen sonuçlardan yola çıkılarak çeşitli politika önerileri sunulmuştur.
While the change and transformation of individuals’ perception of time affects the social structure, it is also affected by the social structure. Especially the capitalist relations that emerged after the Industrial Revolution made time not a natural process. Today, the concept of leisure is considered to be the times when wage workers are not in employment. However, the concept of leisure is seriously affected by gender-based inequalities. In societies like Turkey, where the burden of unrequited labor is mostly attributed to women, the leisure perception and preferences of working women and men can differ significantly. In this context, the main purpose of this study is to consider the transformation in the perception of time with a gender perspective, to examine the determinant effect of political transformations on gender, and to analyze time poverty in terms of working and non-working women. For this purpose, a descriptive evaluation is made using TUIK 2014-2015 Time Use Statistics. In the whole sample, the weekday time poverty threshold was calculated as 174 minutes. In the calculation made using weekend diaries, the weekend time poverty threshold value for the whole sample was determined as 222 minutes. In the entire sample, 5271 participants have less than 174 minutes of leisure time on weekdays, and the time poverty rate is 26.24%. The rate of time poverty is 24.82% in the whole sample at weekends. The main purpose of the study is to determine the time poverty rates for working women and non-working women. Calculations based on weekday time diaries show that 44.35% of working women are time poor, while non-working women are time poor by 13.33%. When the said time poverty rates are calculated for the weekend, 38.24% of working women are time poor at the weekend; On the other hand, it is seen that the women who do not work are the weekend time poor at the rate of 20.52%. Within the scope of the study, time poverty rates were calculated separately for women and men in the sub- categories of employment, educational status, and marital status, and various policy recommendations are presented based on the results obtained.
