Hava Kirliliği ve Obezite İlişkisinin Değerlendirilmesi: Geleneksel Derleme


yıldırım m., AKSOY B., İdikut A., KALYONCU Z. B.

Türkiye Klinikleri Sağlık Bilimleri Dergisi, cilt.8, sa.2, ss.334-342, 2023 (Hakemli Dergi) identifier

Özet

Son yıllarda yapılan çalışmalar hava kirliliğine maruz kalma- nın çeşitli yaş gruplarında farklı hastalıklara sebebiyet verdiğini gös- termektedir. Hava kirlili ği, kardiyovasküler hastal ıklar, solunum yetersizliği, çeşitli kanserler ve obezite görülme s ıklığı ile ilişkilen- dirilmektedir. Çeşitli hava kirletici partikül maddeler (PM 2,5, PM10), azot dioksit ve kükürtdioksidin ayr ı ayrı veya birlikte, popülasyonda artan obezite ile ili şkili olduğu düşünülmektedir. Dış ortam veya iç mekân hava kirliliğine maruz kalan bireylerin beden kitle indeksinde, bel çevresinde, vücut yağ miktarında artış bulunmuştur. Hava kirliliği oksidatif stresi, ya ğ doku inflamasyonunu ve karaci ğerde yağ biriki- mini artırarak iskelet kaslarında glukoz kullanımını azaltmaktadır. Me- tabolik sendrom geli şimi ile yak ın ilişkili olan bu mekanizmaya ek olarak hava kirliliğinin vücut ağırlığı üzerindeki etkilerinin kalp hasta- lıkları ve kanserler gibi çe şitli kronik hastal ıkları artırarak obeziteye sebep olabileceği düşünülmektedir. Bunlara ek olarak, dış ortam hava kalitesinin kötü olmas ı dışarıda egzersiz yapma iste ğini azaltarak fi- ziksel aktivite sıklığının da azalmasına neden olmaktadır. Farklı ülke- lerde yapılan boylamsal çalışmalar hamilelikten itibaren iç ve dış ortam hava kirliliğine maruziyetin ileri çocukluk yaşlarından itibaren adipo- site ile ilişkilendirmekte olup; bu durumun ileri yaşlarda obezite riskini artırabileceğini göstermektedir. Hava kirliliği maruziyetinin hızla art- masına rağmen bu durumun obezite ile olan ilişkisinin incelendiği ça- lışmalar oldukça kısıtlıdır. Obezite gibi hava kirliliği de yaygın bir halk sağlığı sorunudur. Bu sebeple bu derlemenin amacı, artan hava kirlili- ğini ve buna maruziyetin obezite ile ilişkisini değerlendirmektir.
Studies conducted in recent years show that exposure to air pollution causes different diseases in various age groups. Air pollu- tion is associated with the incidence of cardiovascular diseases, respi- ratory failure, various cancers and obesity. Various air pollutant particulate matter (PM2.5, PM10), nitrogen dioxide and sulfur dioxide, separately or together, are thought to be associated with increased obe- sity in the population. An increase in body mass index, waist circum- ference, and body fat were found in individuals exposed to outdoor or indoor air pollution. Air pollution decreases glucose utilization in skele- tal muscles by increasing oxidative stress, adipose tissue inflammation and fat accumulation in the liver. In addition to this mechanism, which is closely related to the development of metabolic syndrome, it is thought that the effects of air pollution on body weight may cause obe- sity by increasing various chronic diseases such as heart diseases and cancers. Moreover, poor outdoor air quality reduces the desire to exer- cise outdoors, leading to a decrease in the frequency of physical activ- ity. Longitudinal studies conducted in different countries associate exposure to indoor and outdoor air pollution throughout lifecourse, from pregnancy to later childhood, to adiposity, which may increase the risk of obesity in later life. Despite the rapid increase in air pollu- tion exposure, studies examining the relationship between this condition and obesity have been limited. Like obesity, air pollution is a common public health problem. For this reason, the aim of this review is to eval- uate the increasing air pollution and its relationship with obesity.