Pazarlama ve Pazarlama Araştırmaları Dergisi, cilt.14, sa.1, ss.1-30, 2021 (Hakemli Dergi)
Bu çalışma ile tüketicilerin ulus merkezci eğilimlerinin, küresel kültür konumlandırma ile
yapılan bir reklama yönelik tutumları üzerine etkileri araştırılmaktadır. Bu etkileri araştırmak için Türkiye ve Irak’ta bulunan toplam 400 hane halkı üzerinden anket yöntemi ile
veri toplanmış olup, bu iki ülke karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Bu karşılaştırma 17
sorudan oluşan ve “Toplum Yanlı Olma, Biliş, Tehdit, Tepkisellik ve Alışkanlık” boyutlarını içeren beş boyutlu tüketici ulus merkezci eğilimi genişletilmiş ölçeği CEESCALE
ile gerçekleştirilmiştir. Çalışma kapsamında, Türk ve Iraklı katılımcılar için CEESCALE
ölçeği içerisinde yer alan boyutların geçerliliği faktör analizi kullanılarak test edilmiştir.
Yapılan faktör analizi sonucunda, ulus merkezciliğin beş boyutundan biri olan “Alışkanlık” boyutu hem Iraklı ve Türk katılımcılar için anlamlı bir boyut olarak çıkmamıştır.
Daha sonra, ulus merkezci eğilimin geçerli olan boyutları ve küresel reklama yönelik
tutum arasındaki ilişkiyi incelemek üzere regresyon analizi kullanılmıştır. Irak için ulus
merkezciliğin “Biliş” ve “Tehdit” boyutları, küresel tüketici kültürü konumlandırma ile
yapılan bir reklama yönelik tüketicilerin tutumları üzerine olumlu bir etkiye sahip olduğu
saptanmıştır. Türk katılımcılar için ise “Toplum Yanlı Olma” boyutunun tüketici kültürü
konumlandırma ile yapılan bir reklama yönelik tüketicilerin tutumları üzerine olumsuz
etkisi saptanmıştır.
This study investigates the effects of consumer ethnocentrism dimensions on attitudes
towards an advertisement made with global culture positioning. A total of 400 household
data were collected through a questionnaire in Turkey and Iraq to investigate these effects
in these countries comparatively. A multidimensional scale CEESCALE that consisted
of 17 questions and five dimensions (Prosociality, Cognition, Insecurity, Reflexiveness,
and Habituation) was used to test ethnocentrism tendencies of the two countries.
Exploratory factor analysis was conducted to test the validity of the dimensions for both
Turkey and Iraq. According to factor analysis, “Habituation” is not a valid dimension
for neither Turkish nor Iraqi participants. A regression analysis was conducted to test the
relationship between consumer ethnocentrism and the attitude toward global consumer
culture positioning ads. For Iraqi participants, “Cognition” and “Insecurity” dimensions
of ethnocentrism positively affect attitudes towards global consumer culture positioning
ads. For Turkey, the “Prosociality” dimension negatively affects attitudes towards global
consumer culture positioning ads.