Metro İstasyonlarının Tasarımının Kamusal Alan Olarak İzlenmesi: Ankaray ve İtalyan Rasyonalizmi


Öztürk Ö., Kutkan Öztürk Y.

DOCOMOMOTR Türkiye'de Modern İç Mekânlar Sempozyumu, İstanbul, Türkiye, 15 - 16 Haziran 2020

  • Yayın Türü: Bildiri / Yayınlanmadı
  • Basıldığı Şehir: İstanbul
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Hacettepe Üniversitesi Adresli: Hayır

Özet

Augé ulaşım yapılarını, insanların kimliklerinden sıyrılıp kitlesel hareket grupları halinde davranış gösterdikleri birer hiç mekân olarak tanımlar. Ancak, kullanım verilerine bakıldığında gün içindeki zirve saatlerde 30000 kişi tarafından kullanılan bu mekanları altyapı projelerinin bir parçası olarak kabul edip mühendislik yapısı olarak değerlendirmek ise mekanların tasarımlarını göz ardı etmektedir. Mimarlık tarihine bakıldığında, Moskova ve Washington DC örneklerinde olduğu gibi politik ideolojilerin istasyon tasarımlarına müdahale ettiği çeşitli tasarım yaklaşımlarını görmek mümkündür. Ancak aynı dönemlerde Franco Albini ve Bob Noorda / Unimark iş birliğiyle tasarlanan Milan Metro’sunun istasyonları İtalya'daki Rasyonalizm akımın önemli bir örneği olarak kabul edilmektedir. Franco Albini’nin istasyonların iç tasarımına Rasyonalist yaklaşımı ve Bob Noorda’nın tabela sistemleri için önerdiği grafik tasarımları dünyadaki metro sistemlerinin geri kalanı için yeni bir standart oluşturmuştur. Bu bağlamda, 1992 yılında Ankara Büyükşehir Belediyesi tarafından ön projesi yayınlanan Ankara Hafif Raylı Sisteminin (Ankaray) istasyon iç mekân ve grafik tasarımları detaylı olarak incelendiğinde ise özellikle Milan Metrosu'nun yorumlarının izini sürmek mümkündür. Bu çalışma, projelerin tarihi süreçlerini takip edecek ve Ankaray istasyonlarının tam mimari bağlamda anlaşılması için ulaşım alanlarını hem mimarlık hem de mimarlık tarihi açısından önemini değerlendirecektir.