Akademik Veri Yönetim Sistemi
Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, cilt.28, sa.3, ss.377-408, 2025 (Hakemli Dergi)
Türkiye sağlık sektörü açısından 2012-2020 döneminde hem küresel hem de ülke düzeyinde önemli gelişmelere tanıklık etmiştir. Bu çalışmada 2012-2020 dönemleri arasında Türkiye genelinde mülkiyetlerine göre kamu, özel ve üniversitelere bağlı olarak hizmet veren hastanelerin verimliliklerinin illere göre nasıl değişim gösterdiğinin ortaya konulması amaçlanmaktadır. Araştırmanın evrenini 81 il oluşturmaktadır. Çalışma kapsamına alınan illerin 2012-2020 dönemine ait temel hizmet verileri (yatak, muayene, ameliyat, hasta, personel vb.) Temel Sağlık İstatistikleri Modülünden (TSİM) Sağlık Bakanlığının izniyle alınmıştır ve Malmquist Endeksi (ME) ile analiz edilmiştir. İncelenen dönemlerde verimlilik düzeylerinde anlamlı bir fark olup olmadığını değerlendirmek amacıyla tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi ile verimsizlik kaynaklarını belirlemek amacıyla 2020 dönemi Veri Zarflama Analizi (VZA) yapılmıştır. Araştırma bulgularına göre illerin teknik verimlilik (TV) ve ölçek verimliliği (ÖV) düzeylerindeki ortalama değişimlerindeki farklılıkların istatistiksel olarak anlamlı olmadığı ancak toplam faktör verimliliğindeki (TFV) ortalama değişimlerde gerçekleşen farklılıkların anlamlı (F=103,8; p<0,001) olduğu anlaşılmaktadır. TFV ve TV değişimindeki ters yönlü değişimler, teknolojik değişimin TFV’yi yönlendirdiğine işaret etmektedir. Araştırma sonuçlarına göre Türkiye geneli sağlık hizmetleri verimliliği düşüş trendi göstermektedir. Bu araştırmada kamu, özel ve üniversite hastaneleri için verimsizliğe neden olabilecek faktörler hakkında ipuçları sunulmuş ve önerilerde bulunulmuştur.