Kaufman Kısa Zekâ Testi İkinci Sürümünün (KBIT-2) ve Wechsler Çocuklar için Zekâ Ölçeğinin Dördüncü Sürümünün (WÇZÖ-IV) Karşılaştırılması


Öktem F., ULUÇ S.

Psikoloji çalışmaları (Online), cilt.43, sa.1, ss.117-140, 2023 (Hakemli Dergi) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 43 Sayı: 1
  • Basım Tarihi: 2023
  • Doi Numarası: 10.26650/sp2022-1092655
  • Dergi Adı: Psikoloji çalışmaları (Online)
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.117-140
  • Hacettepe Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Kısa zekâ testleri, hızlı bir şekilde uygulanabilen ve zekânın genel özellikleri hakkında bilgi veren ancak nispeten dar bir ölçüm çerçevesi sunan bilişsel araçlar olarak tanımlanmaktadır. Uluslararası literatürde Kaufman Kısa Zekâ Testinin ilk sürümü (KBIT; Kaufman ve Kaufman, 1990) ve Wechsler Zeka Ölçeklerinin farklı sürümlerini (WÇZÖ-R için Prewett, 1992; WÇZÖ-III için Prewett, 1995) psikometrik ve klinik olarak karşılaştıran çok sayıda çalışma bulunmaktadır. Ancak, Kaufman Kısa Zekâ Testinin ikinci sürümünün (KBIT-2) Türkiye’deki ulusal norm çalışmaları görece yakın zamanda tamamlanmıştır. Bu çalışma kapsamında Türkiye için oldukça yeni bir ölçüm aracı olan KBIT-2’nin yapısal özellikleri WÇZÖ-IV ile karşılaştırılarak değerlendirilmiştir. Çalışmada Ankara ilinde yaşayan 6-15 yaş aralığında ilköğretim ve lise öğrencisi 103 çocuk ve ergen yer almıştır. Testler katılımcılara birer hafta arayla ilk olarak WÇZÖ-IV ve ardından KBIT-2 verilecek biçimde uygulamacı sertifikası olan psikologlar tarafından uygulanmıştır. Bulgular, KBIT-2’nin tüm test zekâ puanı ile WÇZÖ-IV’ün tüm test zekâ puanı arasında anlamlı bir ilişki olduğuna işaret etmiştir (r = .62). KBIT-2 puanlarının WÇZÖ-IV puanlarından anlamlı düzeyde yüksek olduğu gözlenmiştir. Ek olarak, ölçeklerin birleşik puanları ve alt test standart puanlarının anlamlı örüntüler gösterdiği tespit edilmiştir. Elde edilen bulgular, KBIT-2 testinden elde ettiğimiz sonuçların Cattle Horn Carroll (CHC) teorisi kapsamında yorumlanmasının mümkün olduğunu ve sonuçların WISC- IV bataryasından elde edilen sonuçlarla karşılaştırılabilir olduğunu göstermiştir. Yine bu çalışmanın sonuçları, KBIT-2’nin en faydalı kullanımının tanı amaçlı değil tarama amaçlı olabileceğini göstermiştir. Araştırmanın en önemli sınırlılığı örneklem genişliğinin küçük olmasıdır. İleride yapılacak çalışmalarda KBIT- 2’nin ayırt edici gücünün üstün zekâlı ve zihinsel engelli çocuklar gibi özel örneklemlerde incelenmesi çok değerli katkılar sağlayacaktır.
Brief intelligence tests are defined as cognitive tools that can be applied quickly, provide information about the general characteristics of intelligence, but offer a relatively narrow measurement framework. The international literature has many studies comparing the first version of the Kaufman Brief Intelligence Test (KBIT; Kaufman & Kaufman, 1990) with the different versions of the Wechsler Intelligence Scales (i.e., WISC-R [Prewett, 1992a, 1992b], WISC-III [Prewett, 1995]), both psychometrically and clinically. However, the national norm studies of the Second Version of the Kaufman Brief Intelligence Test (KBIT-2) in Türkiye have been completed recently. This study evaluates within its scope the structural features of KBIT-2, which is a fairly new measurement tool for Türkiye, by comparing them with WISC-IV. The study includes a total of 103 primary and high school students between 6-15 year old living in Ankara. Psychologists with practitioner certificates administered the tests to the participants with a one-week break in between, starting with WISC-IV and followed by KBIT-2. The findings indicate a significant correlation to exist between the total score on KBIT-2 and the total score on WISC-IV (r = .62). KBIT-2 scores were observed to be significantly higher than the WISC-IV scores. In addition, the composite scores and subtest standard scores for the scales were observed to show certain patterns, with the findings indicating the results obtained from the KBIT-2 test to be interpretable within the Cattell-Horn-Carroll (CHC) theory and the results to be comparable to those obtained from the WISC-IV. Again, the results from this study indicate the most beneficial use of KBIT-2 to likely be for screening rather than for diagnostic purposes. The most important limitation of the study is its small sample size, and future studies can make very valuable contributions by studying the distinguishing power of KBIT-2 in special samples such as gifted or intellectually impaired children.