Akademik Veri Yönetim Sistemi
Türkiye Çocuk Hastalıkları Dergisi, cilt.0, sa.0, ss.1-5, 2019 (Hakemli Dergi)
Amaç: Kistik fibroziste (KF), pankreasta KFTR proteininin anormal fonksiyonu, pankreatik kanal obstruksiyonu ve
ilişkili olarak, pankreatik yetmezlik ve intestinal malabsorbsiyona neden olmaktadır. Malnutrisyon, adolesan dönemdeki
KF hastalarında önemli bir sorundur ve sıklıkla erişkin dönemde de sorun olmaya devam etmektedir. Bu çalışmada,
merkezimizde takipli KF hastalarının, beslenme durumları ve yağda eriyen vitamin eksiklikleri değerlendirildi.
Gereç ve Yöntemler: Çocuk Göğüs Hastalıkları ve Çocuk Gastroenteroloji bölümlerinde izlenmekte olan KF’li hastaların,
yağda eriyen vitamin düzeyleri, mikrobiyolojik tetkik sonuçları, solunumsal fonksiyon testleri ve beslenme durumları
geriye dönük olarak analiz edildi.
Bulgular: Çalışmaya KF tanısıyla izlenen 700 hastanın 1 yıllık süre içerisinde hastaneye başvuran 122’si alındı. Çalışmaya
dahil edilen 122 hastanın ortalama yaşı 11.9 ± 6.7 yıl (minimum 2.3 - maksimum 34 yaş) ve ortalama takip süresi 8.7
yıldı. 122 hastanın, 104’ü 18 yaş ve altındaki hastalarken, 22’si 18 yaş üzeri hastalardı. Hastaların %15.5’ünde (n=19),
malnutrisyon mevcuttu. Yaş gruplarına göre değerlendirildiğinde 18 yaş ve altındaki hastaların %9.5’unda (n=10), 18
yaş üzeri hastaların ise %40.9’unda (n=9) malnutrisyon mevcuttu. Malnutrisyonu olan ve olmayan hastalar, FEV1 ve FVC
değerleri açısından karşılaştırıldığında, malnutrisyonlu hastalarda, bu değerlerin belirgin olarak düşük olduğu ve aradaki
farkın istatistiksel olarak anlamlı olduğu belirlendi (p=0.001 ve p=0.001). Balgam kültürlerinde, Staphylococcus aureus
(%44.6) en sık, Pseudomonas aeruginosa (%29.2) ikinci en sık izole edilen mikroorganizmaydı. Pankreatik yetmezlik
hastaların %99’unda tespit edildi. Vitamin A, D, E, K içeren çoklu vitamin desteğini hastaların %28’i almaktaydı. Vitamin
A, D ve E içeren çoklu vitamin desteğini ise hastaların %72’si almaktaydı. Vitamin A, E ve D içeren çoklu vitamin desteğini
alan hastaların %20.5’u ek olarak A vitamini almaktayken, %23’ü ek olarak E vitamini almaktaydı. Vitamin D (%32.3) ve
A (%26.9) ise en sık eksikliği saptanan vitaminlerdi. FEV1 ve FVC değerleri ile vitamin A düzeyi arasında, orta derecede
anlamlı, pozitif korelasyon olduğu belirlendi (p<0.001).
Sonuç: Çalışmamız KF hastalarında, yağda eriyen vitamin eksiklikleriyle birlikte, malnutrisyonun değerlendirildiği literatürdeki
az sayıda çalışmadan biridir. Dengeli bir beslenme, KF’li hastalarda, solunum fonksiyonlarının idame ettirilmesinde en önemli
noktalardan biridir. Yağda eriyen vitaminlerin monitorizasyonu ise özellikle pankreatik yetmezliği olan hastalarda, vitamin
desteğine uymayan ya da daha yüksek dozda destek ihtiyacı olan, hastaların belirlenmesi açısından önemlidir.