ZARAR SİGORTALARINDA “LÜTUF ÖDEMESİ” (EX GRATIA) KAVRAMI VE HALEFİYET İLİŞKİSİ İLE REASÜRANS SÖZLEŞMELERİ AÇISINDAN BAŞLICA HUKUKİ SONUÇLARI


Özdemir S. S.

Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, cilt.31, sa.3, ss.1431-1464, 2023 (Hakemli Dergi) identifier

Özet

Lütuf ödemesi, sigorta sözleşmesine yönelik parasal karşılığı olan bir talebin, yükümlülük altında bulunmamasına rağmen, bu yöndeki iradesine dayalı olarak, sigortacı tarafından karşılanması olarak tanımlanabilir. Kavramın sınırlarının tespiti, uygulamada hem sigorta hem de reasürans sözleşmeleri açısından yapılan tazminat ödemelerinin hukuki sonuçlarının anlaşılabilmesi için önemlidir. Belirtilen çerçevede çalışmanın ilk bölümünde, ex gratia kavramına ve lütuf ödemesinin tanımına yer verilmekte; bu çerçevede, oluşturduğu sonuçlar açısından, sigortacının iradesi, amaçları ve bu ödemenin görünüm biçimleri ayrı ayrı incelenmektedir. İkinci bölümde, kavramın hukuki niteliği, borç tanıması ve bağış ihtimalleri üzerinden irdelenmektedir. Son bölümde ise, lütuf ödemesine sigorta ve reasürans sözleşmesi açısından bağlanan sonuçlar, ilgili yargı kararlarının incelenmesi suretiyle açıklanmaktadır.
Ex gratia may be defined as a payment of a monetary claim in terms of the insurance contract by the insurer based on the insurer's will, although there is not such an obligation. Determining the limits of the concept is important to understand the legal consequences of indemnity payments made in terms of both insurance and reinsurance contracts in practice. Within this framework, in the first part of the study, the concept and the definition of ex gratia are given; within this framework, the will of the insurer, its objectives and the forms of this payment are analyzed. In the second part, the legal nature of the concept is analyzed through the possibilities of recognition of obligation and donation. In the last part, the consequences attached to the ex gratia in terms of insurance and reinsurance contracts are explained by analyzing the relevant judicial decisions.