SAĞLIKLI KADINLARDA KANSERE İLİŞKİN BEDEN ALGISI, KANSER DAMGA DÜZEYİ VE İLİŞKİLİ FAKTÖRLER


SUSUZ Ç., BAHAR OZVARIS Ş.

Eskişehir Türk dünyası uygulama ve araştırma merkezi halk sağlığı dergisi (Online), cilt.8, sa.3, ss.300-313, 2023 (Hakemli Dergi) identifier

Özet

Kanser taraması yaptırmak için Kanser Erken Teşhis ve Tedavi Merkezi'ne başvuran, kanser tanısı almamış kadınların kanser damga düzeyini, kansere ilişkin beden algılarını ve bunlarla ilişkili faktörleri saptamak amaçlanmıştır. 2 Aralık 2019 - 26 Ocak 2020 tarihleri arasında kanser taraması yaptırmak için başvuran kadınlara kanser taraması yapıldıktan sonra araştırmacı tarafından yüz yüze görüşme tekniği ile katılımcıların sosyodemografik özelliklerini, Kanser Damga Ölçeğini, kansere ilişkin beden algısını ve kanser risk faktörleri hakkında bilgiyi değerlendiren soruları içeren veri toplama formu uygulanmıştır. Analizler 500 kadın katılımcının verileri üzerinden yürütülmüştür. Katılımcıların %38,6’sı 50-59 yaş aralığında olup %88,6’sı daha önce kanser taraması yaptırmış, %31,1’i tarama yaptırmayı ertelemiş, erteleyenlerin %41,6’sı kanser tanısı almaktan korkma veya kaygılanma sebebiyle kanser taraması yaptırmayı ertelemiştir. Üniversite veya üstü eğitim alan, daha önce kanser taraması yaptıran, ailesinde sağlık çalışanı olan katılımcıların kanser damga puanı daha yüksek bulunmuştur. Ortaokul ve üzerinde eğitim almış, arkadaşlarında, iş arkadaşlarında ve komşularında kanser olan katılımcıların kanser bilgi puanları daha yüksek bulunmuştur. Kanser damga puanı yüksek veya kanser bilgi puanı düşük olan katılımcıların kansere ilişkin beden algısının olumsuz olduğu tespit edilmiştir. Kadınların sağlık okuryazarlık düzeyinin artırılması ve kanser hakkındaki her türlü bilgi paylaşımının kanser damgası perspektifiyle yapılmasının yararlı olabileceği düşünülmüştür.
This study aimed to identify the cancer stigma level, body perceptions related to cancer, and related factors of women who have not been diagnosed with cancer and applied for cancer screening. The study was conducted on women who applied for cancer screening between December 2, 2019 - January 26, 2020. A data collection form was applied to the participants by the researcher using face-to-face interview technique. The data collection form includes the Cancer Stigma Scale and questions evaluating participants' sociodemographic characteristics, body perceptions about cancer, and some knowledge about cancer. Analyzes were conducted on the data of 500 female participants. 38.6% of the participants are between the ages of 50-59, and 88.6% of them had cancer screening before. 31.1% of the participants postponed having a screening, and 41.6% of them postponed having a cancer screening due to fear or anxiety of being diagnosed with cancer. The cancer stigma score was found to be higher in the participants who received university or higher education, had cancer screening before, and had a health worker in their family. The cancer knowledge scores of the participants who had secondary school or higher education and who had cancer in their friends, colleagues, and neighbors were found to be higher. It was determined that the participants with a high cancer stigma score or a low cancer knowledge score had a negative body perception regarding cancer. All kinds of information sharing about cancer should be done with the perspective of cancer stigma. Health literacy of women should be increased.