BURSA’NIN KENTSEL KORUMA TARİHİNDEN BİR KESİT: DOĞANBEY MAHALLESİ’NİN DÖNÜŞÜMDEN ÖNCESİNE DAİR TESPİTLER


Çakıcı Alp S.

Mimarlık ve Kentsel Tasarım Araştırmaları Tarih ve Doğa, Yıldız Aksoy,Efe Duyan, Editör, DAKAM, İstanbul, ss.32-51, 2021

  • Yayın Türü: Kitapta Bölüm / Araştırma Kitabı
  • Basım Tarihi: 2021
  • Yayınevi: DAKAM
  • Basıldığı Şehir: İstanbul
  • Sayfa Sayıları: ss.32-51
  • Editörler: Yıldız Aksoy,Efe Duyan, Editör
  • Hacettepe Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Antik çağlardan bu yana üretim ve ticarette sürekli bir ilgi odağı haline gelen Bursa, çok katmanlı tarihi kent kimliğini 1960’lı yıllara kadar korumuştur. Sanayileşmenin etkisiyle 1970lerden itibaren köyden kente göç ve hızlı nüfus artışı sonucu kent merkezinde gecekondulaşma ve yasa dışı yapılaşma görülmeye başlanmıştır. Aynı dönemde kentteki yerel kurum ve kuruluşların da desteğiyle gündeme gelen tarihi alanların korunarak kullanımı ve yeniden planlanmasına yönelik çabalar ise Bursa’yı kentsel korumada öncü bir kent yapmıştır. 2014 yılı itibariyle UNESCO Dünya Miras Alanları listesine girmiş olan Bursa tarihi kent merkezi, koruma mevzuatındaki yeni düzenlemelere bağlı olarak son on beş yıl içinde sıklıkla kentsel dönüşüm ve yenileme müdahalelerine de maruz kalmıştır. Bahsi geçen dönüşümün işleyiş süreçleri ve sonrasına dair birçok yayın üretilmiştir, ancak bu esnada kimliğini kaybeden tarihi alanların dönüşüm öncesindeki özgün niteliklerine yönelik bütüncül çalışma oldukça sınırlıdır. Bu çerçevede, bu çalışma, Bursa’nın tarihi kent merkezinde gerçekleştirilen Doğanbey TOKİ Kentsel Dönüşüm Projesi (2009-2012) öncesinde bölgenin korunması ve özgün kimliğinin yaşatılmasına yönelik çabaları aktarmaktadır. Bu amaçla, çalışma alanının kent içindeki yeri ve önemi hakkında kısa bir bilgi verildikten sonra, bölgede 1970’lerden 2000’lerin başına kadar gerçekleştirilen kentsel koruma faaliyetleri hakkında detaylı döküm yapılmaktadır. Çoğunlukla Belediye ve Koruma Kurul arşivlerinden elde edilen özgün verilere dayandırılarak hazırlanan bu çalışma sonucu, Bursa’daki kentsel koruma yaklaşımlarının dönemin ulusal koruma mevzuatındaki değişimler ile bağlantısı incelenirken, Doğanbey Mahallesi ve çevresindeki geleneksel dokunun dönüşümü öncesindeki otuz yıllık koruma mücadelesi de aktarılmaktadır.