Akademik Veri Yönetim Sistemi
Maliye Yazıları: Teori - İktisat - Politika, Arkan Yusufoğlu,Muharrem Çakır, Editör, Gazi Kitabevi, Ankara, ss.1-24, 2022
Bu çalışma, Türkiye’nin son elli iki yılındaki vergi açıklarının ekonomik konjonktürle olan ilişkisini vergi canlılığı perspektifiyle incelemektedir. Literatürde zaman içinde sabit kaldığı varsayılarak tahmin edilen vergi canlılığı katsayıları, bu çalışmada zaman değişimli parametre tahminleriyle gerçekleştirilmekte; böylece, ekonomik büyümenin vergi açıkları üzerindeki etkileri dönemsel farklılaşmaları da yansıtacak şekilde ortaya koyulmaktadır. Vergi açıklarının 1970-2021 yılları arasındaki tahakkuk/tahsilat oranlarıyla ölçüldüğü bu çalışmadan elde edilen bulgular, Türkiye’de ekonomik büyüme oranlarıyla vergi açığı arasında ters orantılı bir ilişkinin olduğunu; ancak bu ilişkinin sadece 1976-1980 ve 2004-2021 yıllarını kapsayan dönemlerde istatistiksel anlamlılık gösterdiğini ortaya koymaktadır. Ekonomik daralmanın yaşandığı 1976-1980 ile 2015-2021 dönemleri karşılaştırıldığında, vergi açıklarının 1976-1980 döneminde yaşanan sert daralmaya daha duyarlı olduğu; 2004-2014 genişleme dönemi ile 2015-2021 daralma dönemi karşılaştırıldığında ise, ardışık olarak yaşanan bu ekonomik genişleme ve daralma dönemlerinde, vergi açıklarının genişlemeye verdiği olumlu tepkinin daralmaya verdiği olumsuz tepkiden daha yüksek olduğu görülmektedir.