Amaç: Bu derlemede, teknolojideki gelişmelerin farmasötik endüstri bakış açısı ile değerlendirilmesi ve gelişen teknoloji ile ortaya çıkan Farma 4.0 yaklaşımının farmasötik üretim ve Ar-Ge alanlarına etkisinin tartışılması amaçlanmıştır. Sonuç ve Tartışma: Farmasötik endüstri, teknolojik gelişmelerin öncelikle uygulandığı en önemli endüstri alanlarından biridir. Bununla birlikte, kaliteli, etkili ve güvenli ilaç üretme gerekliliği çoğu zaman farmasötik endüstrinin teknolojik gelişmeleri eş zamanlı takibi açısından kısıtlayıcı bir etken olarak görülmüştür. İlaç üretiminde konvansiyonel sistemlerin kullanılması ile yaşanan zorluklar, ilaç üreticilerini kaçınılmaz olarak ve teknolojik gelişmeler doğrultusunda verimli alternatifler aramaya yöneltmiştir. Endüstri 4.0 kavramının ortaya çıkması ile bu yaklaşımın farmasötik endüstrideki uygulanabilirliği tartışılmaya başlanmıştır. Yapay zeka, nesnelerin interneti, makine öğrenimi ve bulut sistemler, Endüstri 4.0’ın temel bileşenlerini oluşturmaktadır. Veri ve deney tasarımlarının oldukça önemli olduğu ilaç keşfi ve formülasyon geliştirme alanlarında bu bileşenlerin kullanımı verimlilik, etkililik ve güvenlik açısından büyük bir potansiyele sahiptir. Endüstri 4.0 kavramının farmasötik alandaki karşılığı olarak tanımlanan Farma 4.0, verimliliği artırmasının yanında çevreci üretim sistemleri kurmayı da vadeden ve böylece sürdürülebilirliği destekleyen bir yaklaşımdır. Yeni endüstri devrimi ile tüm dünyanın büyük bir dönüşüm içerisine girdiği teknoloji çağında, farmasötik endüstrinin de bu gelişmelere en kısa sürede uyum sağlaması gerekmektedir.
Objective: The purpose of this review is to evaluate developments in technology from the perspective of the pharmaceutical industry and to discuss the impact of Pharma 4.0 approach, which emerged with developing technology, on pharmaceutical production and R&D areas. Result and Discussion: Pharmaceutical industry is one of the important industrial areas. However, the need to produce quality, effective and safe products has often been seen as a limiting factor in the pharmaceutical industry's ability to keep pace with technological advances. With the emergence of Industry 4.0 concept, the applicability of this approach in the pharmaceutical industry has started to be discussed. The use of key components of Industry 4.0 in the pharmaceutical industry, where data and experimental designs are crucial, has great potential for efficiency, efficacy, and safety. Pharma 4.0, which is defined as the pharmaceutical equivalent of Industry 4.0, promises to establish environmentally friendly production systems as well as increase efficiency and thus support sustainability. In the age of technology, where the whole world is undergoing a major transformation with the new industrial revolution, the pharmaceutical industry needs to adapt to these developments as soon as possible.
