Akademik Veri Yönetim Sistemi
14. Ulusal Tıbbi Genetik Kongresi, Ankara, Türkiye, 20 - 22 Kasım 2020, ss.57-58
Amaç: Zebra balığında tek kopya olan tgfbi geninde CRISPR/Cas9 teknolojisi kullanılarak 124. arjinin rezidüsünde varyasyon
oluşturulması ve varyasyon sonucunda zebra balığı korneasında meydana gelecek patolojik değişimlerin erişkin zebra balığında
incelenerek insan kornea distrofilerine yönelik in vitro model oluşturulması amaçlanmıştır.
Gereç-Yöntem: Tgfbi’de hedefteki arjinin rezidüsünü kodlayan bölgeye özgü CRISPR/Cas9 genom düzenleme araçları ve homoloji
bağımlı tamir mekanizması için hedefte yanlış anlamlı mutasyon taşıyan ssODN’ler tasarlanmıştır. Zebra balığı embriyolarına
yapılan enjeksiyonlar sonrası embriyolarda DNA’da kırık oluşumu T7 endonükleaz enzim 1 ile kesim analizi (T7EI) ve DNA
dizileme ile incelenmiştir. Hedefteki nükleotit değişikliği içinse restriksiyon enzimi ile kesim analizi (RFLP) kullanılmıştır. Hedefte
uygun değişikliğe sahip zebra balıklarından heterozigot F1 jenerasyonu elde edilmiş ve bu balıkların erişkin dönemde ötanazi
sonrası korneaları histopatolojik olarak değerlendirilmiştir.
Bulgular: Tgfbi’de hedef bölgedeki değişiklik homolog olmayan uç birleştirme tamir mekanizması ile oluşturulmuş olup hedef
arjinin amino asidini ortadan kaldıracak şekilde p. Ser115_Arg117delinsLeu varyasyonu elde edilmiştir. Varyasyonu heterozigot
olarak taşıyan 3 ve 12 aylık zebra balıklarının gözlerinde ışık mikroskobu ile yapılan histolojik incelemelerde hematoksilen eosin,
masson trikrom ve kongo kırmızısı ile boyamada birikim saptanmamıştır.
Sonuç: Tgfbi’de kornea distrofilerine neden olan 124. arjinin rezidüsünü zebra balığı genomunda ortadan kaldıran ilk çalışmadır.
Ancak erişkin zebra balıklarında insandakine benzer fenotipik bulgular ortaya çıkmamıştır.