Türkiye’deki öğretim dili Türkçe olan programlarda yüksek öğrenim görmek üzere gelip bölümlerine başlayan uluslararası öğrencilerin bölümlerinde ve diğer akademik ortamlarda karşılaştıkları akademik görevleri gerçekleştirme konusunda yaşadığı güçlükler ve bu konudaki ihtiyaçları gözetilerek üniversitelerde uluslararası öğrenciler için akademik Türkçe dersleri başlatılmıştır. Bu derslerin öğrencilerin söz konusu bağlamlarda etkin rol alabilmeleri için akademik ortamların uzlaşımları ve akademik söylemin özellikleriyle birlikte alımlayıcı ve üretici dil becerilerini geliştirmeye odaklanması beklenmektedir. Ancak günümüzde yaygın olarak okutulan akademik Türkçe ders kitaplarında akademik dinleme becerisinin bu bağlamda akademik okuma ve yazmaya göre daha az üzerinde durulan ve çoğunlukla yalnızca anlamaya yönelik sorularla çalıştırılan bir beceri olduğu görülmektedir. Halbuki ihtiyaç analizi çalışmaları ve öğrencilerin karşılaştığı güçlükleri araştıran çalışmalar, dinleme becerisinin öneminin altını çizmektedir. Bu çalışmada uygulamalı dilbilimin ikinci/yabancı dil öğretimindeki sorunlara çözüm önerileri getirme amacı olduğu fikrinden de yola çıkılarak dilbilimsel bir olgu olan üstsöylemin akademik dinleme öğretimi bağlamında işlevselliğine dikkat çekmek ve ilgili literatürü sunmak amaçlanmıştır çünkü ikinci/yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde akademik dinlemeye odaklanan çok az sayıdaki çalışmada akademik dinlemede üstsöylemin işlevselliğine odaklanan bir çalışmaya rastlanmamıştır. Bu doğrultuda ikinci/yabancı dil olarak Türkçe öğretimi bağlamında akademik dinleme konusu üzerinde durulmuş; üstsöylem olgusu, ayrıntılarıyla açıklanmış ve ikisinin ilişkisini ortaya koyan çalışmaların bulguları bir araya getirilip sunulmuştur.
As international students who come to Turkey to receive higher education in Turkish face difficulties in carrying out academic tasks, academic Turkish classes have recently been offered by universities to meet their needs. The courses intend to focus on improving receptive and productive skills along with academic language use and conventions of specific academic contexts to enable students’ active role in such contexts. However, as observed in the existing academic Turkish textbooks, academic listening skills have received less attention than academic reading and writing. This skill, in most cases, is expected to be acquired only through listening to a recording followed by comprehension questions. In most textbooks, this skill is taught solely through some listening practice accompanied by comprehension questions. Therefore, in view of the applied linguistics objective to offer solutions to problems in second/foreign language teaching, this study aims primarily to draw attention to the relevance of metadiscourse, a linguistic phenomenon, in the context of academic listening in second/foreign language teaching. Moreover, the study complements the relevant literature since in the very few studies focusing on academic listening in teaching Turkish as a second/foreign language, none utilizes the functionality of metadiscourse in academic listening.
