JOURNAL OF THE FACULTY OF ENGINEERING AND ARCHITECTURE OF GAZI UNIVERSITY, cilt.39, sa.2, ss.1167-1178, 2024 (SCI-Expanded)
U matkaplar, imalat alanında ön delik delmeye ihtiyaç duymaksızın büyük çaplı deliklerin doğrudan delinmesinde yaygın olarak kullanılan değiştirilebilir uçlu kesici takımlardır. Delme takımları içerisinde %53 oranında bir pazar payına sahip olduğu tahmin edilmektedir. Aynı nominal çapa sahip U matkaplar, özdeş kesici uç kullanmalarına rağmen farklı uzunluk/çap oranlarında üretilmektedirler. Bazılarında ise merkezi ucun bulunduğu talaş tahliye kanalına ekstra soğutucu deliği açılmaktadır. Bu çalışmada farklı U matkapların çıktı parametrelerine (çaptan sapma, dairesellik ve silindiriklik) olan etkisini incelemek amacıyla delik delme deneyleri gerçekleştirilmiştir. Deneylerde AA 2024-T351 malzemesi nominal çapı 20 mm olan U matkaplar ile 40 mm derinliğinde delinmiştir. Üç adet ilerleme miktarı (0,06-0,09-0,12 mm/dev), üç adet kesme hızı (200-250-300 m/dak) ve 4 farklı U matkap (3D-4D-4De-5D) kullanılmıştır. En düşük ortalama çaptan sapma, dairesellik ve silindiriklik değerleri 4De ile elde edilirken, en yüksek değerler 5D ile elde edilmiştir. 4De dışındaki U matkaplarda artan uzunluk/çap oranı ile çıktı parametreleri artmıştır. Aynı nominal çap ve uzunluğa sahip olan U matkaplardan ekstra soğutucu deliği olan 4De, ekstra soğutucu deliği olmayan 4D matkaba göre çaptan sapmada %68,4, dairesellikte %51,2, silindiriklikte %74,3 daha düşük değer meydana getirmiştir.