Normofonik Bireylerde Okuma Metni Bölümlerinin Kepstral Parametre Değerleri Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi


Demirci A. N., İncebay Ö., Köse A.

Voice İstanbul 2024, İstanbul, Türkiye, 24 - 28 Nisan 2024, ss.42

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: İstanbul
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.42
  • Hacettepe Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Amaç: Kepstral analiz, frekans tabanlı algoritmalar kullandığından bağlantılı konuşma örneğinin analizine olanak tanır. Böylelikle, sadece ünlü fonasyonunun kullanıldığı zaman temelli ölçümlerden farklı olarak, kişinin ses bozukluğunun daha kapsamlı değerlendirilmesini sağlayabilir. Analizde bağlantılı konuşma örneğinin kullanılıyor olması, farklı fonetik dengelerin kepstral parametreler üzerindeki etkisinin incelenmesinin önemli olduğunu düşündürmektedir. Bu çalışmanın amacı sağlıklı seste farklı fonetik içerikteki konuşma örneklerinin kepstral peak prominence (CPP) ve standart sapma (CPP SS) değerinin incelenmesidir.  Yöntem: Çalışmaya sağlıklı sese sahip Türkçe konuşan 30 yetişkin (15E,15K) dahil edilmiştir. Katılımcılardan rahat ettikleri perde ve gürlükte Pinokyo metninin ilk 6 cümlesinin kaydı alınmıştır. Çalışma kapsamında alınan 6 cümle içinde en yüksek oranda ötümlü ses içeren cümle belirlenmiştir. Belirlenen cümlenin ve 6 cümlenin bütünü analiz edilerek CPP ve CPP SS değerleri elde edilmiştir.  Bulgular: Katılımcıların yaş ortalaması 22,51 (±,66)’dır. Veriler normal dağılım gösterdiğinden bağımlı gruplar t-testle, altı cümleye ait CPP ve CPP SS ve ötümlü cümleye ait CCP ve CPP SS ortalama değerleri karşılaştırılmıştır ve istatistiksel olarak anlamlı farklılık belirlenmiştir (p<0,05). İnceleme sonucunda ötümlü cümleye ait CPP parametresinin 6 cümlenin tamamına ait CPP parametresine göre yüksek değerler aldığı görülmüştür. Altı cümlenin tamamına ait CPP SS parametresininse, ötümlü cümleye ait CPP SS parametresine göre daha yüksek değerler aldığı belirlenmiştir. Sonuç: Ötümlü cümleye ait CPP parametresinin daha yüksek olması cümlenin yüksek oranda ötümlü ses içermesinden ve fonasyon sırasında ötümlü-ötümsüz ses geçişlerinin minimum olmasından kaynaklandığı düşünülmektedir. 6 cümlenin tamamına ait CPP SS parametresinin daha yüksek olması ise; bağlantılı konuşmayı karakterize eden perde ve gürlük değişimlerinin yanı sıra çok sayıda ötümlü ve ötümsüz ses geçişlerini yansıtmaktadır. Yaygın olarak kullanılan konuşma bağlamlarında ortaya çıkabilecek farklılıkları anlamak, klinik uygulamada akustik sonuçları yorumlarken ve karşılaştırırken önem taşımaktadır. Anahtar Kelimeler: kepstral analiz, kepstral tepe değeri, bağlantılı konuşma