19. YÜZYIL BİLİM VE FELSEFESİNDE HEGEL’İN ETKİSİ ÜZERİNE KISA BİR DEĞERLENDİRME


Tuğlu Olpak C.

Madde, Diyalektik ve Toplum, cilt.2, sa.4, ss.355-361, 2019 (Hakemsiz Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 2 Sayı: 4
  • Basım Tarihi: 2019
  • Dergi Adı: Madde, Diyalektik ve Toplum
  • Sayfa Sayıları: ss.355-361
  • Hacettepe Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Hegel’in felsefesi, etkisi kendi çağını aşan bir sistem denemesidir. Bu etki, 19. Yüzyıl sonları ve 20. Yüzyıl başlarında aktif olan Hegelci okul yanlılarında gözlemlendiği gibi sadece müspet değil, onu reddeden ve eleştiren kuramcılar açısından da geçerlidir. Hegel’in öğretisiyle yapılan tartışma, onun idealist metafiziğinden son derece farklı sonuçlara varmış, bu öğretiye yönelik olumlu ya da olumsuz tepkiler bilim ve felsefe literatürünün gelişmesine katkıda bulunmuştur. Hegel’den sonra, onun yaptığı gibi, son ve salt bir ilke (Tin) bakımından bütün var olanları anlaşılır bir düzen içinde derleyip toplayan ve metafizik bir kaynağa yönelten bir sistem denemesi yapılmamıştır, tarihsel materyalizmin yarattığı çıkıştan sonra böylesi bir teşebbüste bulunan olmamıştır. Ancak Hegel diyalektiğe getirdiği ilerlemeci solukla kendinden sonraki bilimsel ve felsefi çalışmalar için önemli bir istim noktası olmuştur; müspet ya da menfi.