Tiyatro Oyuncuları Arasında Sınıfsal Eşitsizliğin Yeniden Üretiminde Sosyal Sermayenin Rolü


Karadağ M., Poyraz T.

SELCUK UNIVERSITY JOURNAL OF FACULTY OF LETTERS, sa.52, ss.345-372, 2024 (ESCI)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Basım Tarihi: 2024
  • Doi Numarası: 10.21497/sefad.1453499
  • Dergi Adı: SELCUK UNIVERSITY JOURNAL OF FACULTY OF LETTERS
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Emerging Sources Citation Index (ESCI), Central & Eastern European Academic Source (CEEAS), MLA - Modern Language Association Database, Directory of Open Access Journals
  • Sayfa Sayıları: ss.345-372
  • Hacettepe Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bu çalışmanın amacı, tiyatro oyuncularının istihdam ve kariyer süreçlerindeki sınıfsal eşitsizliğin yeniden üretilmesinde sosyal sermayenin ne şekilde rol oynadığını anlamaktır. Bu amaçla, Ankara’da bulunan ödenekli ve özel tiyatrolarda çalışmakta olan 19 tiyatro oyuncusu ile derinlemesine görüşmeler yapılmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen nitel verinin çözümlenmesiyle tiyatro oyuncuları arasında eşitsizliğin yeniden üretiminde sosyal sermayenin hangi şekillerde rol oynadığını ifade eden üç temaya ulaşılmıştır: “Aile: oyunun içine doğmak”, “aidiyetler: alana giriş biletleri” ve “piyasa ilişkileri”. Tiyatro oyuncularının mesleki kariyerlerinde asli sosyalizasyon sürecinden başlayıp tali sosyalizasyon süreçlerine dek sahip olunan sosyal ilişki ağlarının hem istihdam hem de mesleki ödüller açısından önemli roller oynadığı görülmüştür. Öte yandan günümüz yaratıcı ve kültürel endüstrilerinde hâkim olan ticarileşmenin istihdam ve kariyer süreçlerinde yarattığı belirsiz ve güvencesiz koşullar karşısında sosyal sermayenin tiyatro oyuncuları açısından öneminin daha da arttığı ortaya konulmuştur. Çalışmanın bulguları, tiyatro gibi meritokratik söylemin hâkim olduğu bir alanda sosyal sermaye aracılığıyla sosyal kapanmanın ne şekilde geliştiğini ortaya koyarak toplumsal eşitsizlik literatürüne katkı sağlamaktadır.
This study examines how social capital plays a role in reproducing class inequalities in theatre actors' employment and career processes. Using a combination of purposive and snowball sampling, in-depth interviews were conducted with 19 theatre actors working in public and private theatres in Ankara. Three themes of how social capital contributes to the perpetuation of inequality among theatre actors emerged from the qualitative data analysis: 'family: being born into the play', 'belongings: tickets to the field', and 'market relations'. From primary to secondary socialisation processes, social networks play a crucial role in the professional careers of theatre actors, both in terms of employment and rewards. Moreover, social capital is even more important for theatre actors in the face of the uncertain and precarious conditions created by the commercialization dominating today's creative and cultural industries in employment and career processes. The study’s findings contribute to the literature on social inequality by revealing how social closure develops through social capital in a field such as theater where meritocratic discourse is dominant.