Research Information System
in: Architecture and Urban Design Research History and Nature, Yıldız Aksoy,Efe Duyan, Editor, DAKAM, İstanbul, pp.32-51, 2021
Antik çağlardan bu yana üretim ve ticarette sürekli bir ilgi odağı haline gelen Bursa, çok katmanlı tarihi kent
kimliğini 1960’lı yıllara kadar korumuştur. Sanayileşmenin etkisiyle 1970lerden itibaren köyden kente göç ve hızlı
nüfus artışı sonucu kent merkezinde gecekondulaşma ve yasa dışı yapılaşma görülmeye başlanmıştır. Aynı
dönemde kentteki yerel kurum ve kuruluşların da desteğiyle gündeme gelen tarihi alanların korunarak kullanımı
ve yeniden planlanmasına yönelik çabalar ise Bursa’yı kentsel korumada öncü bir kent yapmıştır. 2014 yılı
itibariyle UNESCO Dünya Miras Alanları listesine girmiş olan Bursa tarihi kent merkezi, koruma mevzuatındaki
yeni düzenlemelere bağlı olarak son on beş yıl içinde sıklıkla kentsel dönüşüm ve yenileme müdahalelerine de
maruz kalmıştır. Bahsi geçen dönüşümün işleyiş süreçleri ve sonrasına dair birçok yayın üretilmiştir, ancak bu
esnada kimliğini kaybeden tarihi alanların dönüşüm öncesindeki özgün niteliklerine yönelik bütüncül çalışma
oldukça sınırlıdır. Bu çerçevede, bu çalışma, Bursa’nın tarihi kent merkezinde gerçekleştirilen Doğanbey TOKİ
Kentsel Dönüşüm Projesi (2009-2012) öncesinde bölgenin korunması ve özgün kimliğinin yaşatılmasına yönelik
çabaları aktarmaktadır. Bu amaçla, çalışma alanının kent içindeki yeri ve önemi hakkında kısa bir bilgi verildikten
sonra, bölgede 1970’lerden 2000’lerin başına kadar gerçekleştirilen kentsel koruma faaliyetleri hakkında detaylı
döküm yapılmaktadır. Çoğunlukla Belediye ve Koruma Kurul arşivlerinden elde edilen özgün verilere
dayandırılarak hazırlanan bu çalışma sonucu, Bursa’daki kentsel koruma yaklaşımlarının dönemin ulusal koruma
mevzuatındaki değişimler ile bağlantısı incelenirken, Doğanbey Mahallesi ve çevresindeki geleneksel dokunun
dönüşümü öncesindeki otuz yıllık koruma mücadelesi de aktarılmaktadır.