Hemodiyaliz Uygulanan Hastaların Uyku Kalitesine İlişkin Görüşlerinin Depresyon ve Anksiyete Düzeyleri ile İlişkisi


Ceran S., Bağcaz A., DOGAN B. G.

Genel Tıp Dergisi, cilt.35, sa.2, ss.303-308, 2025 (Hakemli Dergi) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 35 Sayı: 2
  • Basım Tarihi: 2025
  • Doi Numarası: 10.54005/geneltip.1584179
  • Dergi Adı: Genel Tıp Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.303-308
  • Hacettepe Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Amaç: Bu çalışmanın amacı hemodiyaliz uygulanan hastalarda uyku kalitesi düzeylerini, hastaların buna ilişkin farkındalıklarını belirlemek, uyku kalitesinin depresyon belirti düzeyi, anksiyete belirti düzeyi, demografik özellikler ve hastalığın klinik özellikleri ile ilişkisini incelemektir. Yöntem: Bu tanımlayıcı çalışmada, 123 hemodiyaliz hastasına Pittsburgh Uyku Kalitesi İndeksi (PSQI), Beck Anksiyete Envanteri (BAI) ve Beck Depresyon Envanteri (BDI) uygulanmıştır. Uyku kalitesi ile ilişkili faktörler; yaş, cinsiyet, eğitim düzeyi, hastalık süresi, hemodiyaliz süresi ve olası depresyon ve anksiyete değişkenleri göz önünde bulundurularak tek değişkenli analiz ile incelenmiştir. Uyku kalitesi ile anksiyete ve depresyon skorları arasındaki ilişkiyi değerlendirmek için korelasyon analizi yapılmıştır. Bulgular: Kötü uyku kalitesi düzeyi %47,2, olası depresyon %12,2, olası anksiyete bozukluğu %30.1 olarak saptanmıştır. Uyku kalitesi kötü olarak belirlenen hastaların sadece %40,0’ı uyku kalitelerinin kötü olduğu görüşündedir. Bu grupta depresyon (U=850,500, p<,001) ve anksiyete belirti şiddeti (U=820.500, p<,001) daha yüksektir. Sonuç: Hastaların önemli bölümünün uyku kalitesinin kötü olduğu, ancak bu hastaların yaklaşık yarısının uyku kalitelerinin kötü olduğunun farkında olmadığı görülmüştür. Hemodiyalize giren hastalarda uyku kalitesinin azalması ile eşlik eden ruhsal belirtiler arasında kuvvetli bir ilişki mevcuttur. Bu gruptaki hastaların uyku kalitesi açısından rutin olarak değerlendirilmesi ve psikiyatri hekimleri ile işbirliği içinde çalışılması önemlidir.
Background/aims: This study aims to determine the frequency of poor sleep quality among hemodialysis patients and examine its relationship with patients' perceptions of their sleep quality, depression and anxiety symptoms, and demographic and clinical characteristics. Methods: The Pittsburgh Sleep Quality Index (PSQI), Beck Anxiety Inventory (BAI), and Beck Depression Inventory (BDI) were administered to 123 hemodialysis patients. Factors associated with sleep quality were analyzed using linear regression, with age, gender, education level, disease duration, hemodialysis duration, and depression and anxiety scores as independent variables. Results: The frequency of poor sleep quality among the patients was 47.2%, with 12.2% showing signs of possible depression and 30.1% indicating possible anxiety disorder. Notably, among those with poor sleep quality, only 40% perceived their sleep quality as poor. Patients with poor sleep quality had significantly higher levels of depression (U = 850.500, p < .001) and anxiety symptoms (U = 820.500, p < .001). The severity of depression symptoms showed the strongest association with poor sleep quality (β = 0.36, p = .005). Conclusion: A significant proportion of hemodialysis patients experience poor sleep quality, yet the majority are unaware of it. There is a strong association between diminished sleep quality and elevated mental health symptoms in this population. Routine sleep quality evaluation and collaboration with psychiatric professionals appear essential for this patient group.