Akademik Veri Yönetim Sistemi
Ataç Mogol B. (Yürütücü), Hamzalıoğlu B. A., Taş N., Kocadağlı T.
TÜBİTAK Uluslararası İkili İşbirliği Projesi, 2021 - 2023
Mısır bazlı kahvaltılık gevrekler, cipsler ve atıştırmalıklar gibi çeşitli ürünler yüksek sıcaklıklarda işlenmektedir. Bu ürünler, Maillard reaksiyonu sırasında indirgen şekerlerin varlığında serbest asparajinden oluşan ve kanserojen bir bileşik olan akrilamidi yüksek seviyelerde içerebilir. Serbest asparajinin birikmesini / azalmasını etkileyen tarladaki agronomik faktörlerin tanımlanmasıyla mısır tanelerinin serbest asparajin içeriğini sınırlamak mümkündür. Bu nedenle, bu proje, agronomik faktörleri dikkatlice değerlendirerek daha düşük seviyelerde serbest asparajin içeren mısır taneleri elde etmeyi amaçlayarak literatüre ve gıda endüstrisine katkı sağlayacaktır.
Seçilen 5 mısır genotipinde serbest asparajin içeriğini azaltmak için protein ve amino asit metabolizmalarının art arda iki yıl boyunca ayarlanmasıyla bir dizi tarımsal teknolojik müdahale (farklı gübreleme ve herbisit uygulamaları) gerçekleştirilecektir. Mısır genotipleri, asparajin içeriği, biyoaktif ve besleyici bileşik profillerinin yanı sıra fonksiyonel özellikleri açısından karakterize edilecektir. Akrilamid oluşumunun değerlendirilmesi için en az % 30 azaltılmış asparajin içeriğine sahip mısır genotipleri seçilecek ve bunlardan bir mısır bazlı atıştırmalık ürünü fırında pişirilecektir.
Proje 3 iş paketinden oluşmaktadır. İlk iş paketinde, MRIZP her iki yılda da seçilen 5 mısır genotipine agronomik müdahaleler uygulayacaktır. İş paketi 2'de, FoQus araştırma grubu asparajin analizinden, MRIZP mısır genotiplerinin karakterizasyonundan sorumlu olacaktır. İş paketi 3'te FoQus araştırma grubu her iki yılda da % 30 azaltılmış asparajin içeriğine sahip mısır genotiplerini kullanarak mısır bazlı atıştırmalıklar pişirilmesinden sorumludur ve bu atıştırmalıklarda akrilamid analizi yapacaktır. Proje, çalışma planına bağlı kalınarak yürütülecektir ve yürütücüler, laboratuvar çalışması ve saha denemelerinin organizasyonundan sorumlu olacaktır. İdari komite projenin gelişimini yemin edecektir.
Hacettepe Üniversitesi FoQuS araştırma grubu, reaksiyon ürünlerini ve akrilamidi izlemek için kromatografi ve kütle spektrometrisi tabanlı analitik yöntemler geliştirerek Maillard reaksiyonunda büyük deneyim ve bilgi kazanmıştır. Sırbistan ortağı (MRIZP) mısır genotiplerinin tarımı konusunda geniş bilgiye sahip bir enstitüdür ve kendilerine ait tarlalarında bu mısır genotiplerine farklı tarım uygulamaları uygulayabilmektedir. Bu nedenle MRIZP, söz konusu bileşiklerin analizlerini yapmak için Türkiye ekibi tarafından eğitilece ve bu yöntemleri kendi laboratuvarında uygulayabilecektir. FoQuS araştırma grubu ise MRIZP?de bulunan farklı mısır genotiplerinden, ve asparajin metabolizmasını etkileyebilecek farklı tarımsal uygulamalarının uygulandığı saha denemelerinden büyük ölçüde yararlanacaktır.
Projenin sonuçları, tarımsal işletmelerin, asparajin içeriği ve buna bağlı olarak gıda endüstrisinde kullanılabilecek akrilamid açısından daha güvenli hammadde yetiştirmeyi sağlamak için, çiftçileri iyi tarım uygulamaları uygulamaya yönlendirmede yardımcı olabilir. Ek olarak, bu proje ortaklar arasında bilgi alışverişi sağlayacak ve daha fazla işbirliğine yol açabilecek ve ortakların bilimsel ilişkilerini geliştirecektir.