Cistaceae Familyasında Tohum Karakterleri İle Yangın Sonrası Çimlenme Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi


TAVŞANOĞLU Ç. (Yürütücü)

TÜBİTAK Projesi, 2013 - 2014

  • Proje Türü: TÜBİTAK Projesi
  • Başlama Tarihi: Ekim 2013
  • Bitiş Tarihi: Ekim 2014

Proje Özeti

Cistaceae familyasına ait bitki türlerinde, tohumlarının sahip olduğu sert kabuktan kaynaklanan yüksek bir tohum dormansisi bulunmaktadır. Familyaya ait çoğu türde tohumlar sıcaklık şokuna maruz kaldığında bu çimlenme engeli ortadan kalkmakta ve tohumlar su alabilir hale gelmekte ve çimlenme gerçekleşmektedir. Bu durum, yangınlardan sonra Cistus fidelerinin kitlesel olarak ortaya çıkışını açıklamaktadır. Ancak, literatürde Cistaceae için genel bir özellik olarak verilen sert tohum kabuğuna sahip olma, her durumda yangın sonrası çimlenme adaptasyonu olmayabilmektedir. Özellikle Helianthemum türleri üzerine yapılmış olan çalışmalar, mekanik katlamanın bu cinse ait türlerde çimlenmeyi uyardığı ancak sıcaklık şokunun böyle bir etki yapmadığı birbirinden bağımsız olarak yapılan birkaç gözlemle ortaya konmuştur. Bununla birlikte, Cistaceae familyasının tohum karakterleri ile yangın sonrası çimlenme davranışının bir bütün olarak tüm familya ölçeğinde çalışıldığı bir çalışma bulunmamaktadır.


Bu proje çalışmasında, Türkiye?de yayılış gösteren Cistaceae familyasına bağlı 29 taksonun tohum karakterleri ve çimlenme davranışı arasındaki ilişkiler, yangın ekolojisi perspektifi ile araştırılacaktır. Elde edilecek sonuçlar, her bir taksonun tohum karakterlerinin ve yangın sonrası çimlenme özelliklerinin belirlenmesini sağlayacak, bunun yanısıra yangın sonrası çimlenmenin artması şeklinde kendini gösteren yangın adaptasyonunun, tohum karakterleri ile ilişkisi Cistaceae familyası ölçeğinde ortaya konulacaktır. Proje çıktıları, yangın sonrası çimlenme adaptasyonunun mekanizması konusundaki yangın ekolojisi literatüründeki eksiklikleri kapatacak ve Cistaceae familyası örneğinden yola çıkarak, literatürde sürmekte olan sıcaklık şoku ile uyarılan çimlenmenin bir yangın adaptasyonu olup olmadığı konusundaki tartışmaya da önemli bir katkı sağlayacaktır.