Akademik Veri Yönetim Sistemi
Yıldırım M. A.(Yürütücü), Gültekin N., Yaman İ. D.
TÜBİTAK Projesi, 2017 - 2018
Tarihi ve kültürel miras alanlar, bazen doğa şartları bazen de insan müdahalesi ve iklimsel
faktörlerin etkisiyle hızla değişime ve deformasyona uğrayan alanlardır. Bu çerçevede bu
alanların korunmasına ve tanıtılmasına bilimsel çalışmalar da yardımcı olmalıdır. Bu amaçla
kaya düşmelerinin yoğun olarak görüldüğü Mersin’de bulunan Adam Kayaları ve yakın çevresi
çalışma alanı olarak seçilmiştir. Adam Kayaları dünyada benzeri az bulunan ve ülkemiz için
önemli tarihi ve kültürel değere sahip olup, birçok yerli ve yabancı turist tarafından ziyaret
edilmektedir. Adam Kayaları'nın dik bir yamaçta yer almasından dolayı, söz konusu alana
gelen yerli ve yabancı ziyaretçiler bu civardaki kaya düşmeleri nedeniyle can ve mal kaybına
uğrayabileceklerdir. Bölgede kaya düşmelerinden kaynaklı zararların ve kayıpların
önlenebilmesi için bölgedeki kaya düşme potansiyeline sahip alanların tespit edilmesi, askıda
bulunan blokların, düşen bloklara ait ilerleme mesafelerinin, hızlarının ve enerjilerinin
belirlenmesi süreksizliklerin değerlendirilmesi önem taşımaktadır. Önerilen projenin genel
amacı, İnsansız Hava Aracı (İHA)’ ndan elde edilen topografik veriler kullanılarak çalışma
alanında olabilecek kaya düşmelerinin modellenmesi ve değerlendirilmesidir. Aynı zamanda
bu çalışmada İHA sisteminin bu tür çalışmalarda kullanılabilirliği araştırılmıştır. Arazi
çalışmaları kapsamında malzemenin tanımlanması ve modelleme aşamasında kullanılmak
üzere çalışma alanından alınan blok örneklerin fiziksel, indeks ve mekanik parametreleri
belirlenmiştir. Önerilen projede, İHA sisteminden elde edilen yüksek doğruluktaki veriler kaya
düşmelerinin değerlendirilmesi için yapılacak olan 3B kaya düşmesi modellemelerinde girdi
olarak kullanılmıştır. Çalışmada, kaya düşme modellemesi için 3B modellemeye olanak
sağlayan HY-STONE yazılımı kullanılmıştır. Sonuç olarak, İHA sisteminden elde edilen
topografik verilerde bazı ufak alanlarda çalıların tamamen filitrelenemediği görülmüştür. Bu
alanların tamamen temizlenmesi için ek ücretli yazılımlara ihtiyaç duyulmaktadır. Fakat tüm
diğer modelleme sonuçları genel olarak başarılıdır. Önerilen projenin çıktıları, kaya
düşmelerinden korunmak ve kaya düşmelerinden kaynaklanabilecek can ve mal kayıplarını
önleme açısından büyük önem taşımaktadır. Ayrıca, çalışma alanına ait önerilen projenin
çıktıları Kültür ve Turizm İl Müdürlükleri ve yerel yönetimler tarafından önem arz etmektedir.