Antakya Fayı ile Doğu Anadolu ve Ölü Deniz Fay Zonlarındaki aktif fay segmentleri boyunca çıkan derin kökenli akışkanların çok disiplinli yaklaşımlarla deprem aktivitesi açısından izlenmesi ve Erzin, Reyhanlı (Hatay) civarındaki gaz ve jeotermal potansiyelin araştırılması.

Yüce G. (Yürütücü), ÖVER S., KÜRKCÜOĞLU B., YASİN D., KAHRAMAN B., İÇHEDEF M.

TÜBİTAK Projesi, 2024 - 2026

Proje Türü: TÜBİTAK Projesi
Başlama Tarihi: Şubat 2024
Bitiş Tarihi: Ağustos 2026

Proje Özeti

Proje önerisi, 06 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen Adıyaman Pazarcık (Mw 7.7) ve Kahramanmaraş Elbistan (Mw 7.6) ikiz depremleri ile 20 Şubat 2023'te Hatay Defne ilçesinde (Mw 6.4) meydana gelen depremden etkilenen alanlardaki soğuk ve termal yeraltısuları ile gazların çok disiplinli periyodik olarak izlenmesine dayanmaktadır. İzleme faaliyeti kapsamında gerilme birikmesi ve sismik boşluklara rağmen henüz kırılmamış olan DAFZ'nin Karlıova-Bingöl kesimi ve Kuzey Anadolu Fayı'nın doğu kısmındaki Yedisu segmenti, Antakya Fayı'nın güney kesimi, Ölü Deniz Fay Zonu içindeki Hacıpaşa segmenti ve Yesemek segmenti özellikle takip edilecektir. Bu hedef doğrultusunda kurak yağışlı ve ara dönem olmak üzere 3 dönem boyunca su ve gaz numuneleri alınacak, örnekleme noktalarındaki jeokimyasal ve miktarsal değişimler bölge genelinde kaydedilen sismik aktivite ve deformasyon süreçleri ile birlikte değerlendirilecektir.

Çalışma kapsamında yapılacak jeokimyasal (akışkanların kimyasal, izotopik ve soygaz izotop oranlarındaki değişimlerin değerlendirilmesi) ve miktarsal (yeraltısuyu seviyesi ve debi değişimleri) izlemelerin değerlendirilmesi çalışmasına ek olarak, iki sahada soygaz (Helyum, Neon, Argon) ve duraylı izotop (Oksijen-18, Döteryum ve Karbon-13) analizlerinin yanısıra, gerçekleştirilecek toprak içi CO₂ ve Rn gazı ölçümleri ile de jeotermal potansiyel ayrıntılı şekilde incelenecektir. Böylelikle, akışkan jeokimyasındaki olası değişimler ile fay segmentlerinin jeofizik verileri arasındaki ilişkiler incelenerek, su ve gaz konsantrasyonlarındaki artış ve/veya azalışların, yeraltısu seviyesindeki yükselim ve düşümlerle fayların kinetiği arasındaki ilişkiler açıklanmaya çalışılacaktır. Çalışmadan elde edilecek veriler değerlendirilerek, bölge için kritik önemi ve değeri olan deprem aktivitesi-gaz çıkışları-jeotermal potansiyelin daha ayrıntılı şekilde anlaşılması mümkün olacaktır.

Proje iki önemli ve birbiriyle ilişkili olan çalışmayı içermektedir: birincisi, proje sahasındaki derin kökenli akışkanların jeokimyası-sismisite ilişkisi ile gaz ve jeotermal potansiyelin araştırılması. Fayların hareketlerinden dolayı deprem oluşmaktadır.